|
Mantiqiy fikrlash va mazmunli ifodalashning yurist faoliyatidagi roliBog'liq 189 Norboboyev Baxtiyor Jaxongir ogli 1245-1258Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784
www.oriens.uz
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(5), May, 2023
1249
qiling. Nima uchun sodir bo‘ldi, vaziyatlar o‘rtasida qanday bog‘liqlik mavjud.
Muammoni hal qilish yo‘llarini qidirib toping. Yechim topilmayotgan bo‘lsa,
xatolaringiz ustida ishlang. Harakatlaringiz xaritasini tuzib oling.
Mantiqiy fikrlashni o‘rganish jarayonida kelajakda ularni yanada samarali hal
etishga muvaffaq bo‘lasiz.
Yurist mantiqiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirib borishi bilan quyidagi
ko‘nikmalarga ega bo‘ladi:
* Huquqiy muammolarni aniqlash va aniqlashtirish;
* Huquqiy masalalarda tegishli natijalarni olish uchun huquqiy asoslar va
tadqiqotlarni qo‘llash;
* Tanqidiy tahlil bilan shug‘ullanish va ular orasidan oqilona tanlovni amalga
oshirish;
* Huquqiy masalalarni hal qilishda va zarurat tug‘ilganda ijodiy fikr yuritish.
Mazkur ko‘nikmalar huquq maktabi talabalarining asosiy atributlari ro‘yxatiga
kiritilgan. Misol uchun, Kvinslend universitetining Huquq maktabi ulardan beshtasini
aniqlagan:
* Huquqiy muammolarni aniqlash, tahlil qilish va belgilash;
* Bitiruvchiga ariza topshirishga imkon beradigan huquqiy tadqiqot
ko‘nikmalariga ega bo‘lish, tegishli huquqiy manbalar bilan ta’minlash;
* Mustaqil ravishda huquqiy masalalarga tanqidiy asoslarni qo‘llash (fikr va
hukm – qonun tushunchasi, tamoyillar, siyosiy qadriyatlar, qonunning asosi va ijrosi
orqali xabardor qilinadi);
* Fikrlarni baholash, qarorlar qabul qilish va tanqidiy fikrlash;
* Huquqiy tamoyillar asosida qarorlarni asoslash.
Yana bir misol. Yangi Janubiy Uels universiteti yuridik fakulteti bitiruvchilari
“uzatiladigan intellektual qobiliyat” yoki “a’lo darajadagi intellektual qobiliyat”ga
ega. Bu nimalarda ko‘rinadi:
* Tahlil qilish, tanqidiy mulohaza yuritish, muhokama, baholash va
umumlashtirish qobiliyatlari;
* Faktlarni to‘plash va tartiblash;
* Huquqiy muammolarni aniqlash va tahlil qilish;
* Huquqiy matnlarni sharhlash;
* Qonunlarni haqiqiy huquqiy muammolarga nisbatan qo‘llash;
* Yangi nazariyalar va ularni rivojlantirish uchun fanlararo bilimlarni jalb
qilish;
* Huquqiy muammolarni ijodiy hal etish;
|
| |
