| YOyning kuchlanishi nisbatan kam bo’lib, 16-30 V chegarasida o’zgaradi. Uning qiymati yoyning uzunligiga bog’liq bo’lib, quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi,
U h = U ak + U u ∙Lu=10+3*2.5=17,5 V
bu U a k – anod yoki katodda kuchlanish tushishi, u yoyning uzunligiga bog’liq bo’lmaydi va 1 … 12 V ga teng bo’ladi;
U u - 1mm yoy uzunligiga to’g’ri keladigan kuchlanish tushishi 2…3 V ga teng bo’ladi.
YOyning uzunligi elektrod diametriga bog’liq bo’lib, quyidagi ifoda orqali hisoblanadi:
Lu = 0,5 (de + 2) =0.5*5=2.5 mm
Payvandlash tezligi Vpayv m/soat quyidagi ifoda yordami topiladi:
Vpay=(Ipay*KH)/QH=135*10/160= 8.4 m/soat
bu erda KN – eritib quyish koeffitsienti, g/ A.soat /; [sifatli qoplamali elektrodlar uchun KN = 10…12 g/A. soat /; yoyni barqaror qiluvchi qoplamali elektrodlar uchun KN = 8g/ A.soat/]; QN-1m uzunlikka to’g’ri keladigan eritib quyilgan metall miqdori,g/m. Eritib quyilgan metall miqdori quyidagi tenglama bilan topiladi:
QH =S·l·j k-chok kateti, k=4 mm
bu erda S-chokning ko’ndalang kesim yuzasi, m2; l-payvand chokning uzunligi, mm;
j-eritib quyilgan metallning solishtirma og’irligi , po’lat uchun j =7,8∙ 103 kg/m3 .
S== = 20.6*10-6 m2
l2=k2+k2=5.6mm
Qoziqli barabanda 8 qator qoziqchalar joylashgan bo’ladi va har bir qatorda 37 tadan qoziqcha bo’ladi. Demak qoziqchalarning umumiy soni 37*8=296 ta. Qoziq diametri 12 mm. 1 ta qoziqchadagi chok uzunligi:
l= 1 ta qoziqli barabandagi umumiy chok uzunligi: L=296*37.7=11159 mm= 11.16 m
QH =20.6*10-6*1m*7,8∙ 103 kg/m3=0.16kg=160 g. Demak 1 m chok uchun 160g elektrod sarf bo’ladi.
QH =S·l·j = 20.6*10-6m2* 11.16 m*7,8∙ 103 kg/m3= 1.8 kg=1800 g . 1 ta qoziqli baraban uchun esa 1800 g elektrod sarf bo’lar ekan.
YOyning yonish vaqti (asosiy vaqt) quyidagi ifoda bilan topiladi.
t=QH/KH*Ipay=160/10*135=0.12 s
Payvadlashda sarf bo’lgan elektr quvvati R/ kVt. soat/ quyidagi ifoda orqali topiladi:
P=(Un*Ipay/η*1000)+Mxx*(T-t)=(17.5*135/0.82*1000)+0.3*(3.5-0.12) =2.88+1=3.88
bu erda: η-ta‘minlash manbaining foydali ish koeffitsienti (transformator uchun Ipayv=100…450 A bo’lganda ηtr=0.8…0.85,generatoruchun ηgen=0,3…0,4);
MXX-ta‘minlash manbaining salt (xolostoy xod) ishlash vaqtidagi quvvati (transformatoruchun MXX=0,2…0,4 kV.A, generator uchun MXX=2…3 kv.A);
T- ta‘minlash manbaining umumiy ish vaqti, soa t. Dastaki usuldapayvandlashda 1 kg eritib qo’yilgan metall uchun sarf bo’lgan elektr quvvati o’rta hisobda o’zgartuvchi tok uchun P = 3,5 . . . 4,4 kVt. soat. O’zgarmas tok uchun R = 7 . . . 8 kVt. soatni tashkil etadi.
| 