• ■Щч5! •|fz¥ zF HP)= lab-a b +c \2ab+a+b‘ - c P c - ia - b ) 2 (a +i)2 - c 1 ] -U * . J
  • Matematika darslarida b ilish n in g t u r L a r I v a




    Download 1,14 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet8/14
    Sana12.06.2024
    Hajmi1,14 Mb.
    #262807
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14
    Bog'liq
    2024-02-26-13-40-43 51ca558c175781d20dd3fd57587b7ed1

    3-teorema. 
    Uchburchak ichki burchaklarining yig' indisi 180° ga teng.
    Berilgan: 
    A A VS.
    Isbot qilish kerak. 
    Z l+ Z 2 + Z 3 = 1 8 0 °
    (17- chizma).
    Isbotning analiz metodi.
    1. Uchburchakning 
    V
    uchidan 
    A S
    tomonga parallel qilib 
    D K
    ni o'tkazamiz, 
    natijada 
    Z5+ Z2+ Z4= 180°
    li yoyiq burchakni hosil qilamiz.
    2.
    Z 5 = Z 1 ,
    chunki 
    D K
    Ц 
    AC,
    bu yerda 
    Л К
    kesuvchi.
    3. Z
    4=Z
    3, chunki 
    D K
    11 
    AC,
    bu yerda S F kesuvchi.
    4. 
    Z 5 + Z 4 + Z 2

    180Г
    5. (2) va (3) larga 
    ko'ra Z 1 + Z 2 + Z 3 = 18(f.
    Isbotning sintez metodi:

    DKrii A V
    ga parallel qo'yib o' tkazamiz, ya’ni 
    DK\ \ A V.
    2. Z 4 = Z 3,
    chunki 
    D K
    11 
    AS,
    bu yerda 
    VS
    kesuvchi.
    3. 
    Z 5 = z 1,
    chunki 
    D K
    | 1 
    AS,
    bu yerda 
    A V
    kesuvchi.
    4. 
    Z 5 + Z 2 + Z 4 ~ 2d
    yoyiq burchak.
    5. (2) va (3) larga ko'ra 
    Z 1

    Z 2

    Z 3 = 2d
    Endi quyidagi teoremani isbotlash bosqichlari asosida isbotlaymiz:
    T ye о r ye m a. 
    Agar a, b, с ABC uchbukchakning tomonlari va r uning yarim
    perimetri bo Isa, и holda bu uchburchakning yuzi S = j p ( p
    -
    a)(p -b)(p - c) ga teng
    bo ladi.
    1. Teoremaning sharti: "agar 
    a, b, s A VS
    uchburchakning tomonlari va 
    R
    uning yarim 
    perimetri bo'lsa", teoremaning xulosasi: "u holda bu uchburchakning yuzi


    Jp(p -a )(p -b )(p -c )
    ga teng bo'ladi".
    2. Teoremaning shart va xulosa qismlarida uchburchak, uchburchakning 
    tomonlari, uning perimetri va yarim perimetri hamda uning yuzi kabi tushunchalar 
    qatnashayapti (18-chizma).
    3. В ye r i 1 g a n : AAVC, AV = s, VS = a, AS 
    = b,
    a+b+c
    ~~2 
    =P
    I s b o t q i l i s h к ye г а к :
    А 
    С 
    В 
    D
    17-Chizma 
    18-Chizma
    ~33~


    4. Teorema shartida berilgan uchburchak, uning tomonlari, yanm perimetri kabi 
    tushunchalar 
    uning 
    xulosasida 
    talab 
    qilmayotgan 
    S = ^[p (p -a )(p -b )(p -c)
    noma'lumni topish uchun yetarlidir.
    5. T y e o r y e m a n i n g i s b o t i. Д ABS da 
    CA = b, Aft = c

    BC

    a
    deb 
    olamiz.
    Chizmadan:
    SbABC
    (
    1
    )
    MZ)C=>| ^ - = sinc- 
    = i sinc 
    (2)
    18 - chizma.
    MDC=>\
    U
    (2) ni (1) ga qo’ysak:
    ■S' = i<36sinc = i-/(a6): sm2i = 
    ~ -J{abf
    (l - cos: c) =

    ^yj(abf - (abcoscf = - J a 2b2
    - ( | 
    a
    || 
    b
    | cosc)2 =
    = j} la 2b!
    - (
    ab)2
    (3)
    \a\\b\cosi
    ifoda 
    3
    va 
    b
    vektorlaming skalyar к о 'paytmasidir.

    > —
    > —
    >
    ДАВС=> с 
    = a -b
    bo'ladi, bu ifodaning har ikki tomonini kvadratga ko'tarsak,
    с '= а '+ Ь 2- 2 а гЬ \
    a 2+ b2- c 2
    a b
    = ------ - ------

    (4)
    (4) ni (3) ga qo'ysak:
    ■Щч5! •|fz¥ zF HP)=
    lab-a ~b +c \2ab+a'+b‘ - c
    P
    c '- ia - b ) 2
    (a +i)2 
    - c 1
    ]
    -U
    *. J
    l(a+b + c~2aYa+b + c-2bYa+b+c-2c'Va+b + c'\ 
    r-i
    -----
    4
    ---- TO----- ^
    i ( - ~ 2
    --- 1 --- 2--- A --- I--- ) =
    6. 
    Teoremani isbotlashda vektor, vektorlami qo'shish, skalyar ko'paytma va 
    uchburchakning yuzi kabi tushunchalar asosida mantiqiy mulohaza yuritib, teorema 
    shartida berilgan uchburchakning tomonlari perimetri va yarim perimetri kabi 
    tushunchalardan to' la foydalanib teoremaning isboti keltirib chiqarildi.
    ~34~


    7. Qaralgan teoremani yuqoridagidan farqli usul bilan ham isbot qilish mumkin 
    (19-chizma)

    Download 1,14 Mb.
    1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14




    Download 1,14 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Matematika darslarida b ilish n in g t u r L a r I v a

    Download 1,14 Mb.
    Pdf ko'rish