78
Undagi bitta agregatning quvvati 60 kVT ga teng bo‘lib, kichik GESlardan farqli bo‘lgan, yirik
inshootli GESlarning quvvatlari esa bir necha million kilovatlarga tengdir.
Mavzudagi ilmiy tadqiqot ishining nazariy taxlillariga ko‘ra: amaliyotdagi GESlardan
foydalanishda, uning samaradorligini oshirish va energiyadan unumli ishlatish maqsadida,
daryolar va suv oqimlariga GESlarni kaskad tarzda qurish maqsadga muvofiq ekanligini nazarda
tutib yuqoridek kichik GESlarni amalga oshirishni tavsiya etamiz.
Kichik
gidroelektr stansiyalaring kaskadi–bitta daryo oqimi bo‘yicha yoki bir suv
havzasiga birin-ketin, bosqichma-bosqich quriladigan va suv xo‘jaligi maromida hammasi uchun
umumiy hisoblanadigan kichik gidroelektr stansiya (GES)lar majmuasi qo‘llanilishi zarurdir.
Kaskadlarni qurishda daryoning
nishabligi juda muhimdir, har bir qurilgan kichik GESlar
kaskadlari ma’lum masofada joylashgan bo‘ladi, kichik GES kaskadlari bir-biridan yetarlicha
balandliklar farqi bilan joylashtiriladi. Kichik GESlar kaskadini qurishdan maqsad, daryo
suvlaridan bepul olinadigan energiyadan yanada unumli foydalanish nazarda tutiladi. Bundan
tashqari: axoli foydalanayotgan sug‘orish yerlariga ularga kerakli vaqtda suv yetkazib berishni
ta’minlash xamda muqobil kichik GESlar aholiga yetkazib beriladigan elektr energiyasini
uzluksizligini ta’minlashda energiya tejamkorligiga erishiladi.
Quyida keltirilgan GES lar Xakan podstansiyasining 110kV li L-5-2
shinasiga ulangan liniyasi orqali elektr energiyasini iste’molchilarga yetkazib bermoqda.
GES-2 110 kVli tarmoqqa ulangan bo’lib uning 35 kVli shinasiga esa GES-1 ning 35 kV li shinasi
tarmoqqa ulangan.Quydagi keltiriladigan formulalardagi K
c
ning qiymati GES lar uchun 0.7
olinadi. K
c
- bu talab koeffitsenti hisoblanadi qiymati ma’lumotlar jadvalidan olinadi.[3-14]
a) GES-1 uchun:
,
7
,
0
1
max
