|
-rasm. A-TE ko‘rinishi, b-hisob sxemasiBog'liq Materiallari1-rasm. A-TE ko‘rinishi, b-hisob sxemasi.
Issiqlik
muvozanati
tenglamasini
tuzishda,
pardasimon TEO‘ ni o‘lchamlari kichik bo‘lishi
hisobga olindi. Chunki bunday holda termoelektrik
material xususiyatlarini o‘zgarmas deb qabul qilib
olinib, ular haroratga bog‘liq emas degan farazni
kiritish mumkin. Bu vaziyat pardasimon TEO‘lar
hajmida
Tomson
effektini
hisobga
olmaslik
imkoniyatini beradi. Bizlarni kuzatishimizda bunday
o‘zgartirgichdan ajralib chiqayotgan Djoul issiqligi
juda kichik ekanligini aniqlandi. Uni qiymati bor-
yo‘g‘i 10
-11
Vt ekanligi topildi. Shuning uchun u
xodisalarni hisoblashlarda e’tiborga olinmasligi
ma’qul topildi. Umumiy holda olingan issiqlik muvozanati tenglamasi har qaysi shoxchalar uchun
ikki o‘lchamli ko‘rinishga ega bo‘ladi va issiqlikni shoxchalarning bo‘yi va eni bo‘ylab tarqalishini
matematik ifodasini beradi.
Tenglamaning umumiy ko‘rinishi
𝑐
𝑖
∗
𝑑𝑈
𝑖
𝑑𝜏
𝑙
𝑖
= 𝜆
𝑖
∗
𝑑
2
𝑈
𝑖
𝑑𝑥
𝑖
𝑙
𝑖
− 𝐵
𝑖
𝑈
𝑖
𝑙
𝑖
+ 𝜀𝑊
0
𝐴
𝑖
𝑒𝑥𝑝(𝑗𝜔𝜏),
Bu yerda:
𝑐
𝑖
∗
= 𝑠
𝑖
𝜌
𝑖
𝑆
𝑖
+ 𝑐
𝑡
𝜌
𝑡
𝑆
𝑡
,
𝜆
𝑖
∗
= 𝜆
𝑖
𝑆
𝑖
+ 𝜆
𝑡
𝑆
𝑡
,
𝐵
𝑖
= 𝐺 +
𝛼
2
𝑇𝜎
𝑖
𝑆
𝑖
2𝑙
𝑖
2
,
𝐺 = 4𝜎𝑇
2
[𝑏
𝑖
(𝜀
𝑖
− 𝜀
𝑡
) + 2𝑏
𝑡
𝜀
𝑡
],
𝐴
𝑖
= 𝑏
𝑖
𝑙
𝑖
, i=n,p.
𝑐
𝑡
, 𝜌
𝑡
, 𝑆
𝑡
−
TE tagligining solishtirma issiqlik sig‘imi, zichligi va ko‘ndalang qirqimi maydoni;
𝜆
𝑡
, 𝑏
𝑡
, 𝜀
𝑡
−
mos holda: issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsienti, taglikning kengligi va uni nurlanish
koeffitsienti; σ-Stefan Bolsman doimiysi; α-kovsharlangan uchdagi e.yu.k.lar yig‘indisi;
𝛕
-vaqt;
j=
√−1
; ω=2πf; ε,
𝑤
0
-qabul qilayotgan yuzani yutish koeffitsienti va tushayotgan issiqlik
oqimining zichligi.
Nazariy hisoblashlar bo‘yicha olingan natijalarni tahlil qilinib aniqlanishicha, parametrlarning
qiymatlaridan kelib chiqib, boshqa kursatkichlari ham optimal qiymatlarini aniqlanib tanlab olish
imkoniyatini va shu asosda batareyani yasash mumkinligini ko‘rish mumkin.
Adabiyotlar
[1]. Bulat L.P., Drabkin I.A., Osvenskiy V.B., Pivovarov G.I., Snarskiy A.A., Tatyanin Ye.V. /
Sb. «Termoelektriki i ix primeneniya». FTI im. A.F. Ioffe RAN. – Sankt-Peterburg. – 2008. – S.
39 – 43.
[2].Grabov V.M. Termoelektricheskie i termoelektrokineticheskie yavleniya v
silnoneravnovesnыx usloviyax // Termoelektriki i ix primeneniya. – XI mejgosudarstvennыy
seminar. – Sankt-Peterburg. – 2008,
а)
б)
130
[3].Yu.I. Shtern, L.S. Kojevnikov, V.M. Rыkov, P.E. Mironov. Matematicheskie modeli i
apparatno-profammnыe sredstva dlya vыsokotochnыx elektronnыx izmeriteley temperaturы //
Izv. vuzov. Elektronika. -2013.-Ko 1 (99).-S. 10-17.
|
| |
