|
QAYTA TIKLANUVCHI ENERGIYA MANBALARI ASOSIDA ISHLOVCHI ELEKTRBog'liq Materiallari146
QAYTA TIKLANUVCHI ENERGIYA MANBALARI ASOSIDA ISHLOVCHI ELEKTR
STANSIYALARNING O‘ZBEKISTON ENERGETIKA
TIZIMIDAGI AHAMIYATI
F.N. Nasretdinova,B.B.Boynazarov.
Farg‘ona politexnika instituti
Oʻzbekiston Birlashgan Arab Amirliklari bilan shamol energetikasini rivojlantirish
boʻyicha hamkorlikni faollashtirilyapti. Oʻzbekiston 2030-yilga qadar qayta tiklanadigan energiya
(QTE) manbalari ulushini 25 foizgacha oshirishni rejalashtirgan.
Bugun mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasi umumiy hajmida qayta
tiklanadigan energiya manbalarining ulushi 10 foizgacha tashkil etadi, qolgan 90 foizi anʼanaviy
manbalardan ishlab chiqarilyapti.
Shamol energetikasi boʻyicha yetakchi mutaxassislarning fikriga koʻra, Oʻzbekiston
geografik joylashuvi va iqlim sharoiti bois ushbu yoʻnalishda ulkan salohiyatga ega.
2020-yil 8-iyun kuni Oʻzbekiston investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi va Birlashgan
Arab Amirliklarining “Masdar” kompaniyasi oʻrtasida investitsiyaviy shartnoma imzolandi.
Mazkur hujjatga koʻra, Amirliklar kompaniyasi Navoiy viloyatida shamol elektr stansiyasini
(SHES) loyihalashtirish, moliyalashtirish, qurish va foydalanishni taʼminlaydi.
Bu “Masdar” tomonidan respublikamizda amalga oshirilayotgan ikkinchi yirik loyihadir.
Oʻtgan yil oktyabr oyida kompaniya davlat-xususiy sheriklik asosida Navoiy viloyatida 100 MVt
quvvatga ega quyosh elektr stansiyasini qurish boʻyicha tenderda gʻolib chiqqan edi. Mazkur
loyiha boʻyicha tegishli kelishuvlar 2020-yil yanvar oyida imzolangan.
Energetika vazirligi mutaxassislari Oʻzbekistonda shamol elektr stansiyasini qurish va
undan foydalanish loyihasini amalga oshirish 600 million dollardan ortiq miqdordagi toʻgʻridan-
toʻgʻri xorijiy investitsiyalarni jalb qilish hamda 1 ming 300 ta yangi ish oʻrnini yaratish
imkoniyatini berishini taʼkidladi.
Elektrostansiyaning foydalanishga topshirilishi yiliga 1,8 gVt /soat miqdorida arzon elektr
energiyasi ishlab chiqarish hisobiga respublikaning energetika balansini diversifikatsiya qilish va
mustahkamlashga imkon beradi. Bu 500 mingdan ziyod uy xoʻjaligining ehtiyojini qoplaydi
deganidir.
Zamonaviy QTE texnologiyalarini joriy etish elektr energiyasini ishlab chiqarishda
ishlatiladigan tabiiy gaz hajmini yiliga 175 million kubometrgacha kamaytirish imkoniyatini
taqdim etadi. Bu, shuningdek, tejab qolingan energiya resurslari boshqa ehtiyojlarga yoʻnaltiriladi,
atmosferaga chiqariladigan karbonat angidrid chiqindilari sezilarli darajada (yiliga 1,1 million
tonna) kamaytiriladi, degani hamdir.
|
| |
