|
Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi
|
| bet | 52/123 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 14,49 Mb. | | #234931 |
Bog'liq Mat va KMT darslikYog‘och materiallari qurilish, mebel ishlab chiqarish, interyer dizayni va boshqa sohalarda eng keng tarqalgan va muhim materiallardan biridir. Ular daraxtlarning yog‘ochidan kelib chiqadi va qattiq massalar sifatida yoki yog‘och taxtalar, plitalar yoki tolali materiallar shaklida ishlatiladi. Yog‘och materiallarining umumiy tavsifi:
Tuzilishi: Yog‘och bir-biriga bog‘langan mikroskopik tolalardan iborat. Yog‘ochning asosiy tarkibiy qismlariga sellyuloza, gemisellyuloza va lignin kiradi. Ushbu komponentlar yog‘ochga mustahkamlik, barqarorlik va noyob jismoniy xususiyatlarni beradi.
Turlari: Yog‘och materiallari qattiq yog‘ochlarga (eman, tol, yong‘oq va boshqalar kabi) va yumshoq daraxtlarga (qarag‘ay, archa, kedr va boshqalar kabi) bo‘linishi mumkin. Har bir jinsning zichligi, qattiqligi, tuzilishi va rangi kabi o‘ziga xos xususiyatlari bor.
Qo‘llanishi: Yog‘och materiallari qurilishda ramka va yuk ko‘taruvchi konstruksiyalar, pollar, shiftlar, eshiklar, derazalar va qoplamalarni ishlab chiqarish uchun keng qo‘llaniladi. Ulardan mebel, o‘yinchoqlar, musiqa asboblari, bezak buyumlari va boshqa mahsulotlar ishlab chiqarishda ham foydalaniladi.
Chidamlilik va ishlov berish: Yog‘och materiallarini namlik, hasharotlar va zambrug‘lar zarar beradi. Ularning mustahkamligi va chidamliligini oshirish uchun laklash, shimdirish, presslash va boshqalar kabi maxsus ishlov berish usullari qo‘llaniladi.
Atrof-muhit ta’siriga barqarorligi: Yog‘och materiallari ekologik jihatdan barqaror bo‘lishi mumkin, ayniqsa ular o‘rmonlardan keltirilgan bo‘lsa yoki atrof-muhitga minimal ta’sir bilan qayta ishlangan bo‘lsa.
Yog‘och materiallari keng ko‘lamli qo‘llanilishga ega muhim manbadir. Ularning noyob xususiyatlari ularni turli sohalar va kundalik hayotning ajralmas qismdir. [1]
Yog‘och materiallardan mahsulot va qismlarni ishlab chiqarish yakuniy mahsulotga qo‘yiladigan talablarga qarab turli xil texnologiyalar yordamida amalga oshirilishi mumkin. Yog‘och bilan ishlashda ishlatiladigan ba’zi asosiy texnologiyalar:
Duradgorlik: Mebel, eshik, deraza, taxta va bezak buyumlari kabi turli xil mahsulotlarni yaratish uchun arra, randa, freza va boshqalar kabi asboblar yordamida yog‘ochni qayta ishlash.
Yog‘ochni yo‘nish: Yog‘och tokarlik dastgohi yordamida yog‘ochdan dumaloq va murakkab shakllarni yaratishin mumkin, masalan, mebellar, stol va stul oyoqlari, asboblar tutqichlari va dekorativ elementlar.
Frezalash va kesish:
RDB frezalash: Kompyuter boshqaruvi (RDB) yordamida yog‘ochni nozik ishlov berish frezalash mashinalarida amalga oshiriladi. Bu sizga yuqori aniqlik bilan murakkab shakllar va kesimlarni yaratish imkonini beradi.
Lazer yoki suv oqimi bilan kesish: Ushbu texnologiyalar yog‘och qismlarni minimal chiqindilar bilan ma’lum bir naqshga kesish uchun ishlatilishi mumkin.
Laminatsiya: Yog‘och taxtalar bir necha qatlamli yog‘och taxlamlar yoki boshqa tekis materiallarni yopishtirish orqali yaratilishi mumkin. Bu chidamliroq va mustahkam konstruksiyalarni yaratishga imkon beradi.
Jilvirlash va silliqlash: Yog‘ochga ishlov berilgandan so‘ng, uning yuzasi qo‘pol qirralarni olib tashlash va uni jilolash qilish uchun silliqlanadi. Bu qo‘lda yoki maxsus jihozlar yordamida amalga oshirilishi mumkin.
Bo‘yash va laklash: yog‘ochni himoya qilish va bezash uchun bo‘yoq, lak yoki moy kabi qoplamalar ishlatiladi. Shuningdek, u sirtning rangi va tuzilishini o‘zgartirishi mumkin.
Bu yog‘och bilan ishlashda qo‘llaniladigan asosiy texnologiyalarning bir nechtasi. Muayyan mahsulot talablariga va mavjud uskunalarga qarab turli usullar birlashtirilishi mumkin.
|
| |
