Hujayra rganoidi tasviri
|
|
Hujayra organoidi nomi
|
|
Hujayra organoidining funksiyasi
|
I
|
|
1
|
Lizosoma
|
A
|
Hujayraning bo‘linishida ishtirok etadi
|
II
|
|
2
|
Golji apparati
|
V
|
Lizosoma va membranani hosil qiladi
|
III
|
|
3
|
Membrana
|
G
|
Uglevod va lipidlar sintezida ishtirok etadi
|
IV
|
|
4
|
Silliq endoplazmatik to‘r
|
D
|
Moddalarni parchalaydi
|
V
|
|
5
|
Sentriola
|
J
|
Oqsil sintezlaydi
|
VI
|
|
6
|
Mitoxondriya
|
Z
|
ATFni sintezlaydi
|
VII
|
|
7
|
Donador endoplazmatik to‘r
|
K
|
Yarim o‘tkazuvchanlik xususiyatiga ega
|
Javobi: I -3-K; II –4- G; III-5-A; IV-6-Z; V-2-B; VI-7-J; VII-1-D
To‘qimalar xillarini aniqlang. Jadvaldagi har bir rasm tagidagi qatorga ularga mos keladigan raqamlarni tanlang, to‘qimalarning joylashishi va funksiyalarini yozing.
1) silliq tolali muskul; 2) ko‘ndalang targ‘il muskul;
3) silindrsimon epiteliy; 4) neyron; 5) yurak muskuli; 6) suyak;
yassi epiteliy
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
Suyak- larga biri-
|
|
|
|
|
|
|
Tanani harakat ga kel-
|
|
|
|
|
|
|
Nuqtalar o‘rniga mos atamalarni qo‘ying.
Xromosomalar sonining gaploid to‘plamga nisbatan karra ortishiga … deyiladi.
Gen, xromosomaning o‘zgarishi –bu… .
Belgilarning xilma-xillik darajasi yoki o‘zgaruvchanlik chegaralari … … deyiladi.
Tashqi muhit ta’sirida yuzaga chiqadigan, irsiylanmaydigan o‘zgaruvchanlik - bu … … .
Gametalarda sodir bo‘ladigan mutatsiyalar … … deyiladi.
Jinsiy a’zolardan boshqa tana a’zolarida yuzaga chiqadigan mutatsiyalar... deyiladi.
Donli va yem-xashakbop o‘simlik - bug‘doy bilan javdar duragayi ... bir-biridan uzoq turlarni duragaylash yo‘li bilan olingan.
Inson uchun zarur bo‘lgan mahsulotlarni hujayralardan yoki ular yordamida olish texnologiyasi ... deyiladi.
Atamalar:
1) poliploidiya; 2) mutatsiya; 3) reaksiya normasi; 4) modifikatsion o‘zgaruvchanlik; 5) generativ mutatsiyalar; 6) somatik mutatsiyalar; 7) tretikale; 8) biotexnologiya.
Genotipik va fenotipik o‘zgaruvchanlikka keltirilgan misollar raqamini jadvalning o‘ng tomoniga yozing.
sigirlar sutidagi yog‘ miqdori ozuqa miqdoriga bog‘liq holda o‘zgarishi;
nilufar gulining suv ostidagi va suv ustidagi barglarining turlicha bo‘lishi;
Himolay quyonlarida harorat ta’sirida jun rangining o‘zgarishi;
suv yong‘og‘ining suv ostidagi patsimon qirqilgan barglari;
odamda barmoqlar soninning beshtadan ortiq bo‘lishi
terida pigmentning bo‘lmasligi;
qonning ivimasligi (gemofiliya);
fenilketonuriya. Javobi:
O‘zgaruvchanlik xillari ja
|
vob raqamlar
|
fenotipik
|
1; 2; 3; 4.
|
genotipik
|
5; 6; 7; 8.
|
Mustaqil fikr yuritish (muammoli vaziyatlarni tahlil qilish, farazlarni ilgari surish, avval o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalarni yangi vaziyatlarda qo‘llab, yangi bilim, ko‘nikma va malakalarni egallash, o‘z fikrini dalillash).Mustaqil fikr yuritish shaxs hayotida muhim ahamiyat kasb etadi. Shu sababli biologiyani o‘qitishning barcha shakllarida, o‘quvchilarda mustaqil fikr yuritish ko‘nikmalarini rivojlantirishga ahamiyat berish zarur.
Mustaqil fikr yuritish quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: muammoli vaziyatlarni tahlil qilish;
farazlarni ilgari surish;
avval o‘zlashtirgan bilim, ko‘nikma va malakalarni yangi vaziyatlarda qo‘llab, yangi bilim, ko‘nikma va malakalarni egallash;
o‘z fikrini dalillash;
javobning to‘g‘riligini tekshirib ko‘rish.
O‘quvchilarda mustaqil fikr yuritishni rivojlantirish uchun o‘qituvchi har bir mavzuni o‘rganishda muammoli vaziyatlarni vujudga keltirishi va o‘quvchilarning bilish faoliyatini muammoli vaziyatlarni hal qilishga yo‘llashi lozim. Masalan,
«Loladoshlar oilasi» mavzusini o‘rganishda muammoli vaziyat vujudga keltirilib, o‘quvchilarning ikki urug‘pallalilar sinfi oilalarini o‘rganishda o‘zlashtirgan bilimlarini yangi kutilmagan vaziyatlarda qo‘llashga imkon yaratishi lozim. Jumladan, o‘quvchilarga quyidagi o‘quv topshiriqlarini bajarish tavsiya etiladi.
|
