| 2.3 Leksik о‘yinlar, grammatik о‘yinlar fonetik о‘yinlar.
О‘qituvchi stol ustiga predmetlarni qо‘yib, inglizcha aytadi va kim tez olsa, шu yutadi. 2. Bir о‘quvchi bitta sо‘zni о‘ylaydi, qolganlar Is this a pen? Is this a book? deb sо‘raydi, о‘quvchilar topiшa olmasa No, it is not, topiшsa Yes, it is deb javob beradi. Шu о‘yinni aksini qilib о‘ynaш mumkin. О‘quvchilar bitta sо‘z о‘ylaydi, bir о‘quvchi Is this a pen? Is this a pencil? deb sо‘raydi. О‘quvchi esa Yes, it is yoki No, it is not deb javob beradi. О‘yin о‘ylangan sо‘zni topiliшi bilan tugaydi. Leksik о‘yinlarni turlari kо‘p.
Grammatik о‘yinlar muhim zarur grammatik tuzilmalarni qо‘llaшni о‘rgatiш, rivojlantiriш uchun о‘tkaziladi. Bunday о‘yinlarga kо‘pincha to be, to have, may, must, can fe’llari, there is, there are iboralari (konstruksiyalari) olinadi. О‘yinlar kо‘pincha musobaqa tarzida о‘tadi, ularda boшlovchi, boшqaruvchilar bо‘ladi. Grammatik о‘yinlarni turlari kо‘p:
1. This is a...ni faollaшtiriш. О‘qituvchi darsga kirib What is this? deydi, javob talab qiladi. Bir о‘quvchi javob bergandan sо‘ng Oh, I am so tired! Who wants to be a teacher? Come Karima, you are a teacher. Ask questions! Deydi. Sо‘ng Karima о‘qituvchi о‘rniga о‘qituvchi bо‘lib savollarni sо‘raydi, о‘quvchilar This is a pen, a book deb javob beradilar.
2. Where is my pen....? ni ham шunday qilib о‘yin о‘ynatiш mumkin.
Fonetik о‘yinlar о‘quvchilarni talaffuzini maшq qildiriш, шye’rlarni baland ovozda talaffuz qiliшga о‘rgatiшda iшlatiladi. Bunda шye’rlar о‘quvchilar bilan oldin yodlanadi, sо‘ng yodda musobaqa qilib ayttiriladi. Fonetik о‘yinlarning turlari ham kо‘p.
1. Kim tovuшi bor sо‘zlarni tez, tо‘g‘ri talaffuz qiladi, 2 ta о‘quvchi qatnaшadi.
2. Kim tovuшi bor sо‘zdan kо‘p topib tez, tо‘g‘ri talaffuz qiladi va yozadi.
3. Шye’r ayttiriш kabilar.
Orfografik о‘yinlardan yozuvni о‘rgatiшda foydalaniladi.
Bunday о‘yinlarni ham turi kо‘p:
1. О‘qituvchi 2 ta о‘quvchini qо‘liga alohida qog‘ozga yozilgan harflarni berib, “pencil” deydi, kim tez doskaga borib шu sо‘zni yasasa, u yutadi.
2. Doskada sо‘zlarni bitta boш, oxirgi harfini yozib tо‘ldiriш.
3. Kim kо‘p sо‘z yoziш kabilar. Bu о‘yinlar ham musobaqa шaklida о‘tadi.
Ijodiy о‘yinlardan bir marta tinglangan matnning mazmunini tuшuniш, nutqdan asosiy fikrni ajratiш, tinglaшni rivojlantiriш uchun foydalaniladi. Bunday о‘yinlar kо‘pdir.
О‘quvchilar At school, At the doctor’s, In the library, In the sport hall mazmunlarida о‘yin о‘ynaydilar. О‘quvchilar rollarga bо‘linib о‘ynaydilar.
Taqlid qiliш о‘yinlarida angliyalik yoki amerikalik bir taniqli yozuvchi, olim, шoirni taqlid qiladilar, ya’ni ularning о‘rnida, rolida bо‘ladilar. О‘quvchilardan biri ularga taqlid qiladi, qolganlar turli qiziqtiradigan masalalar bо‘yicha savollar berdilar, taqlid qilgan javob beradi. Albatta, hammasi inglizcha bо‘ladi.
Ingliz tilida erkin sо‘zlaшiш uchun о‘quvchi talabaning lug‘at boyligini oшiriш lozim. Bu vazifani hal qiliшda har xil о‘yinlardan foydalaniш ijobiy natija beradi.
О‘yinlar orqali sо‘zlar о‘rgatilsa о‘quvchilar yangi sо‘zlarni tez ilg‘ab oliшadi va bu sо‘zlar ularning xotirasida bir umrga qoladi.
Bunday о‘yinlar butun sinf bilan, yoki kichik-kichik guruhlarga bо‘lingan holda о‘rgatiliшi mumkin.
Keling, о‘qituvchilar yangi sо‘zlarni о‘rgatayotganlarida qanday uyinlardan foydalaniшlari mumkinligini kо‘rib chiqaylik:
|
