Mavzu: Qaytma va yuqori darajali tenglamalar va ularni yechish metodikasi

Download 235 Kb.
bet	10/17
Sana	08.01.2024
Hajmi	235 Kb.
	#131921

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 17

Bog'liq
Mavzu Qaytma va yuqori darajali tenglamalar va ularni yechish m-fayllar.org
Yadigarova Gulasal Ergashevna Bolalar kiyimini tikish texnologiyasi, Ma\'lumotlarni saralash algoritmlari. Saralashning yaxshilangan u-azkurs.org (1), Olimova Malikabonu Ortiqboy qiziga tavsiyanoma, Tabiatshunoslikni o\'qitish metodikasi (M.Nuriddinova), СТАТЬЯ ШАМУРАТОВ, A va B, MATAN, Sonlar ketma-ketligi uchun limitlar nazariyasi, Informatika va axborot texnologiyalari fanidan test savollari, Siz informatika va axborot texnologiyalarini fani ta’lim tizimig-fayllar.org, Mavzu Matematik o`qitish metodlari. Matematik o`qitish metodlar-fayllar.org, Matematika mashg\'ulotida bolalarni mustaqil fikrlashga o\'rgatish, Matematika mashg\'ulotida bolalarni mustaqil fikrlashga o\'rgatish (2), Iqtisodiyot tizimda xufiya iqtisodiyotning o\'rni va funktsiyalari

Javоb
Javob

2-misоl. 2x³+x²-4x-2=0 tenglamaning ratsional ildizlarini toping.

Yechish. Ozod hadning barcha butun bo‘luvchilari: - 2;-1; 1; 2.
Bosh koeffitsiyentning barcha natural bo‘luvchilari: 1; 2.

Tenglamaning ratsional ildizlarini quyidagi sonlar orasidan izlaymiz:

-
Bu sonlarni berilgan tenglamaga bevosita qo‗yib ko‗rish bilan, ularning ildiz bo‗lish yoki bo‘lmasligini aniqlaymiz.
Tekshirish ko‗rsatadiki, soni berilgan tenglamaning ildizi, qolgan sonlar esa ildiz emas.
Shunday qilib, berilgan tenglama faqat bitta ratsional ildizga ega: x= .

Javоb: .

3-misol. Tenglamaning butun ildizlarini toping: 2x⁴-x³+2x²+3x-2=0

Yechish. Ozod hadning barcha butun bo‘luvchilari: -2;-1;1; 2.
Tenglamaning barcha butun ildizlarini shu sonlar orasidan izlaymiz.

Bu sonlarning har birini tenglamaga qo‗yib ko‗rib, ular orasidan faqat -1 soni tenglamaning yechimi ekanini aniqlaymiz. Demak, berilgan tenglama faqat bitta butun yechimga ega.

Javob: x = -1.

4-misоl. x³+3x²-1=0 tenglamaning butun ildizlarini toping.

Yechish. Butun ildizlarini -1; 1 sonlari orasidan izlaymiz. Bu sonlarning ikkalasi ham tenglamaning ildizi emasligini ko'rish qiyin emas.

Javob: tenglama butun ildizga ega emas.

5-misоl. 2x⁴-x³+2x²+3x-2=0 (x tenglamani yeching.

Yechish. Oldingi misollardan farqli, bu misolda tenglamaning barcha haqiqiy ildizlarini topish talab qilinyapti.
Dastlab, ratsional ildizlarni qaraymiz. Ratsional ildizlar (agar ular mavjud

bo‗lsa) esa - ; 2. sonlari orasida bo‘ladi. -sonlar ratsional ildizlar ekanligiga ishonch hosil qilish mumkin.

Shuning uchun tenglamaning chap tomonidagi ko‗phad () =

ga qoldiqsiz bo‘linadi. Bo‘lishni bajarib, 2x⁴-x³+2x²+3x-

ni hosil qilamiz. Tenglamani quyidagi ko‘rinishda
yozib olamiz:
2x²-2x+ 4=0 tenglamaga yangi haqiqiy ildizlarni bermaydi.

Download 235 Kb.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 17

Download 235 Kb.