|
Muskul-harakat sezgilari motor sezgilar
|
| bet | 5/8 | | Sana | 16.03.2023 | | Hajmi | 37.99 Kb. | | #45650 |
Bog'liq Sezgi va idrokning psixologik mohiyati Abdug\'oipova Muxlisaxon boshqaruv psixologiyasi, фукоролик жамияти мажмуа, 7 Tema, 28, Fonemalarning differensial va integral belgilar fan hozirgi o’z-genderi.org, taklif1, Trigonometika formulalari, Xalqaro innovatsion universitet pedagopgika fanlari kafedrasi pe, 3-tema KP ozb (2) (1)Muskul-harakat sezgilari motor sezgilar deb nomlanib, ularga og`irlikni, qarshilikni, organlar harakatini bilish sezgilari kiradi. Ularning organlari-gavda muskullari, paylar, bo`g`imlardan iboratdir. Organlarning tarkibida sezuvchi nervlarning chekka tarmoqlari mavjud bo`lib, ularning ta`sirida harakat va statik sezgilar vujudga keladi.
Muskul - harakat sezgilarining fizik sababi muskullarga ta`sir etuvchi narsalarning mexanik tazyiqi va gavda harakatlaridir.
Statik sezgilar gavdaning fazodagi holatini sezish va muvozanat saqlash sezgilari deb ataladi.Gavdaning fazodagi holatini bilish va muvozanat saqlash sezgisi uchun ichki quloqdagi vestibulyar apparat reseptor vazifasini bajaradi. Vestibulyar apparat quloq dahlizi yarim doira kanallaridan tashkil topgan bo`ladi, sezuvchi nerv tarmoqlari esa gavdaning fazodagi harakatini va holatini boshqaradi. Gavda muvozanatini saqlashda alohida ahamiyat kasb etib, ular endolimfada suzib yuradigan mayda ohaktosh kristallardan tashkil topgan.
Organik sezgilarning reseptorlari ichki organlarda, qizilo`ngach, me`da, ichak, qon tomirlari, o`pka va shu kabilarda joylashgan bo`ladi. Ichki organlardagi jarayonlar organik sezgilar reseptorlarining qo`zg`atuvchilaridir.
Ularga quyidagilar kiradi:
a) Og`riq sezgilar;
b) chanqoq sezgilari;
v) noxush tuyg`ular;
g) ochlikni sezish.
Sezgilarning yuzaga kelishi ma`lum qonuniyatlarning asosida yuz beradi. Sezgilar biror bir sezgi a`zosining qo`zg`alishidan hosil bo`ladi. Qo`zg`atuvchi reseptorga ta`sir etishi bilanoq sezgi hosil bo`lmaydi. Qo`zg`atuvchi ta`sir eta boshlagandan bir necha vaqtdan keyin sezgi hosil bo`ladi.
Adaptasiya - yohud moslashuv - sezgi organlari sezgirligining qo`zg`atuvchi ta`siri ostida o`zgarishi demakdir.
Adaptasiya (yoki moslashish) ikki turga bo`linadi:
a) negativ adaptasiya;
b) pozitiv adaptasiya.
Pozitiv adaptasiyada kuchsiz qo`zg`atuvchi ta`siri ostida sezgirlik oshadi. Ko`rish analizatorida pozitiv adaptasiya, qorong`ulik adaptasiyasi deyiladi.
|
| |
