Marten pechlar ishining texnik - iqtisodiy ko„rsatkichlari va ularni oshirish yo„llari. Marten pechlarining ish unumi pech tagligining har bir kvadrat
metr yuzasidan bir sutkada olingan po‗lat va uni olishga sarflangan shartli yoqilg‗i
miqdori bilan belgilanadi. Hozirgi vaqtda pech tubining har bir m
2
yuzasidan bir
sutkada o‗rtacha 8 - 12 t gacha olinib, har bir tonna po‗lat uchun 80 - 100 kg gacha
shartli yoqilg‗i sarflanadi. Marten pechlarida har xil tarkibli shixta materiallaridan
turli markali uglerodli, kam va o‗rtacha legirlangan po‗latlar olinishi uning
afzalligi, jarayonni uzoq vaqt davom etishi (8 - 10 soat) va yoqilg‗ining ko‗p
sarflanishi esa kamchiligi hisoblanadi.
Pechlarning ish unumini oshirish maqsadida shixta materiallarni
suyultirishga
yaxshilab
tayyorlash,
ularni
pechga
yuklashni
mexanizatsiyalashtirish, jarayonini avtomatik boshqarish, ayniqsa tabiiy gaz va
kisloroddan foydalanish muhim ahamiyatga ega. Tajribalar shuni ko‗rsatadiki,
pechga haydalayotgan havoning 30% kislorodga to‗yintirilsa, jarayonning
tezlashishi hisobiga ish unumi 20% ga ortib, yoqilg‗i sarfi 10 - 15% ga kamayadi.
Keyingi yillarda yuqori sifatli arzonroq po‗latlar olishda kombinirlangan,
ya'ni avval po‗lat asosli pechda olinib, keyin esa uni kislotali pechda qayta ishlash
usullarini qo‗llash yaxshi samara bermoqda. Ikki vannali Marten pechlarida po„lat ishalb chiqarish. Kuzatishlar shuni
ko‗rsatadiki, odatda marten pechlarining ish bo‗shlig‗ida ajralayotgan issiqlikning
208
20 - 25% igina shixta materiallari va shlakni qizdirishga sarflanadi. (~50 - 55%
pech gazlari bilan, 20 - 25% esa suv bilan sovutiluvchi o‗tga chidamli g‗ishtdan
terilgan devorlarga o‗tadi). Shu boisdan, issiqlikdan to‗laroq foydalanish yo‗lidagi
izlanishlar ikki vannali pechlarning yaratilishiga olib keldi.
