25
Reaksiya tezligiga ta‟sir etuvchi omillar. Kimyoviy reaksiyaning tezligi
reaksiyaga kirishayotgan
moddalarning tabiatiga, reaksiyaning borish shart–
sharoitlariga: konsentratsiya (C)ga, harorat (t)ga, katalizatorlarning ishtirok etish-
etmasligiga, hamda, ba‘zi omillarga (masalan, gazlarda bo‗ladigan reaksiyalarda –
bosimga, qattiq moddalarning reaksiyalarida –
moddalarning maydalanganligiga,
radioaktiv nurlantirishga, ba‘zi organik birikmalarda kechadigan reaksiyalarda –
quyosh nuriga) bog‗liq bo‗ladi.
Kimyoviy
reaksiya
tezligiga
reaksiyaga
kirishayotgan
moddalar
konsentratsiyalarining ta’siri. Kimyoviy reaksiyalarning
tezligi reaksiyaga
kirishayotgan moddalar konsentratsiyalari ko‗paytmasiga proporsionaldir.
V = k · C
A
C
B
Bunda C
A
va C
B
– A va B moddalarning konsentratsiyalari, mol/l; k–
proporsionallik koeffitsiyenti, u reaksiyaning tezlik konstantasi deyiladi. Kimyoviy
kinetikaning asosiy qonuni ko‗pincha ta‘sir etuvchi
massalar qonuni yoki
reaksiyaning kinetik tenglamasi deyiladi.
