22
Umumiy harorati issiqlik beruvchi va harorati
T
7
bo‗lgan
issiqlik qabul
qiluvchi harakatlarga ega bo‗lgan va Karno siklida ishlayotgan ikkita bir-biriga
biriktirilgan mashinalarni ko‗rib chiqamiz (5-rasm).
5-rasm. Karno siklining sxematik ko‘rinishi
Birinchi mashinada ishchi jism sifatida ideal gaz,
ikkinchi mashinada esa
har qanday elastik modda. Birinchi mashina issiqlik beruvchi mashinadan
issiqlik miqdori qabul qilib,
A ish bajaradi va
issiqlik qabul qiluvchiga
issiqlik miqdori beradi. Qaralayotgan jarayonni quyidagi shartga bo‗ysunadi deb,
ya‘ni mashinalar issiqlik beruvchidan bir xil issiqlik miqdori qabul qiladi:
Agar mashinalar bir xil ish bajarsa
(A =
A’) u holda termodinamika I
qonuniga
asosan
mashinalarning foydali ish koeffitsiyenti (F 1 K) ham
bir xil
. Agar birinchi mashina F I К ikkinchisidan katta bo‗Isa, (1) shartni
qanoatlantirgan holda
u holda,
A
= A‘
va
Ikkinchi mashina issiqlik qabul qiluvchiga ishlatilmagan issiqlik miqdori
23
beradi. Yuqoridagi shartni bajargan holda ikkinchi mashinani sovitkich mashina
sifatida birinchi mashina hisobidan ishlashga majbur qilamiz.
Shunday qilib, issiqlik berish holatida hech narsa o‗zgarmaydi (3-rasm).
Birinchi mashina
A musbat ish
bajaradi, ikkinchi mashina esa
A dan kichik bo‘lib,