Sistemaning to‘la mexanik energiyasi deb, uning kinetik va

Download 1.73 Mb. Pdf ko'rish
bet	30/119
Sana	16.05.2023
Hajmi	1.73 Mb.
	#60236

1 ... 26 27 28 29 30 31 32 33 ... 119

Bog'liq
Fizika. 10-sinf (2017, N.Turdiyev, K.Tursunmetov)
10-chi Davlat ramzlar boshlang`ich sinf o`quvchilariga xuquqiy tarbiya berish vositasi sifatida, Nurjaxon pedagogika, 4 amaliy mashg‘ulot Mavzu Detallarni plastik deformatsiyalash u, 718498, 4-Testlar , 2 5221958497041647213, Sysadmin reja, 2.10. ozbek tili fonetikasi

To‘la mexanik energiya jismlarning o‘zaro ta’siri vaqt o‘tishi bilan o‘zgarmaydi
Energiya hech qachon yo‘qolmaydi ham, yo‘qdan paydo bo‘lmaydi ham u faqat bir turdan boshqa turga aylanishi mumkin. Yopiq sistemada to‘la energiya saqlanadi.
Foydali ish koeffi tsiyenti.

Sistemaning to‘la mexanik energiyasi deb, uning kinetik va
potensial energiyalarining yig‘indisiga aytiladi. Masalan Yer sirtidan h
balandlikda Yerga nisbatan
 tezlik bilan harakatlanayotgan m massali
jismning to‘la mexanik energiyasi
E
= E
k
+ E
P
=
+ mgh.
(3.4)
To‘la mexanik energiya jismlarning o‘zaro ta’siri vaqt o‘tishi bilan
o‘zgarmaydi:
E = E
k
+ E
P
= const.
(3.5)
Bunda mexanik energiyaning saqlanish qonuni deyiladi.
O‘tkazilgan ko‘plab tajribalar, nazariy xulosalar energiya saqlanish
qonunining qat’iy bajarilishini ko‘rsatadi. Faqatgina tabiatda energiyaning
bir turdan boshqasiga (masalan, mexanik energiyadan issiqlik energiyasiga)
aylanishi ro‘y beradi. Shuning uchun ham bu qonunga energiyaning saqlanish
va aylanish qonuni ham deyiladi. U tabiatning asosiy qonunlaridan bo‘lib,
nafaqat makroskopik, balki mikrojismlar sistemasi uchun ham o‘rinlidir.

50
Energiya hech qachon yo‘qolmaydi ham, yo‘qdan paydo bo‘lmaydi
ham u faqat bir turdan boshqa turga aylanishi mumkin.
Yopiq sistemada to‘la energiya saqlanadi.
Misol uchun, h balandlikdan tushayotgan jismning potensial energiyasi
uning og‘irlik kuchiga bog‘liq bo‘lib, tajriba qaysi vaqtda o‘tkazilishiga
mutlaqo bog‘liq emas.
Foydali ish koeffi tsiyenti. Mashina va dvigatellarning o‘ziga sarfl a-
nayotgan energiyaning qancha qismi foydali ishga aylanishini ko‘rsatadigan
kattalik kiritilgan.
Foydali ishning to‘la ishga nisbati foydali ish koeffi tsiyenti (FIK) deb
ataladi va η harfi bilan belgilanadi.
Agar foydali ishni A

Download 1.73 Mb.

1 ... 26 27 28 29 30 31 32 33 ... 119

Download 1.73 Mb.

Pdf ko'rish