Mexanikada saqlanish qonunlari statika va gidrodinamika mexanik tebranishlar va to

Download 1.73 Mb. Pdf ko'rish
bet	31/119
Sana	16.05.2023
Hajmi	1.73 Mb.
	#60236

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 119

Bog'liq
Fizika. 10-sinf (2017, N.Turdiyev, K.Tursunmetov)
10-chi Davlat ramzlar boshlang`ich sinf o`quvchilariga xuquqiy tarbiya berish vositasi sifatida, Nurjaxon pedagogika, 4 amaliy mashg‘ulot Mavzu Detallarni plastik deformatsiyalash u, 718498, 4-Testlar , 2 5221958497041647213, Sysadmin reja, 2.10. ozbek tili fonetikasi

f
, to‘la ishni A
t
bilan belgilasak, u holda FIK
formulasi quyidagicha yoziladi:
· 100%.
(3.6)
FIK birdan (100% dan) katta bo‘lmaydi. Mashina va dvigatellarda ishqa-
lanish kuchining ishi tufayli to‘liq energiyaning bir qismi isrof bo‘ladi va shu
sababli FIK har doim birdan kichik bo‘ladi.
Qiya tekislik va jism yuqoriga tortilganda bajarilgan ishni ko‘rib chi-
qaylik. Mexanikaning oltin qoidasiga muvofi q kuchdan necha marta yutilsa,
yo‘ldan shuncha marta yutqiziladi.
Qiya tekislik ham ishdan yutuq bermaydi. Qiyalik burchagini kamaytirib
yukni ko‘tarishga sarfl anadigan kuchdan yutiladi. Lekin ko‘chish masofasi
ortganligi sababli bajarilgan ish o‘zgarmaydi.
3.3-rasm
ish
α
l
m
┴
h
Uzunligi l, balandligi h bo‘lgan
qiyalikda og‘irligi P bo‘lgan yuqoriga
harakatlanayotgan jismni qaraylik (3.3-
rasm). Bunda jismga F
ish
ishqlanish
kuchi, qiya tekislikka parallel bo‘lgan F
t
yuqoriga tortuvchi kuch, qiya tekislikka
perpendikulyar yo‘nalgan P
┴
kuch
va
tekislikka perpendikulyar kuchga qarama-qarshi tomonga yo‘nalgan N kuch
(tekislikning reaksiya kuchi) ta‘sir etadi.

51
Agar ishqalanish kuchi hisobga olinmasa,
A
s
= A
1
= mgh (3.7)
ga teng bo‘ladi. Lekin ishqalanish hisobga olinsa,
A
t
= A
1
+ A
2
(3.8)
va
A
2
= F
ish
· l = μN · l = μmg · cosα ·
= μmg · ctgα (3.9)
bo‘ladi. Unda A
t
quyidagi ko‘rinishni oladi:
A
t
= mgh + μmgh · ctgα = mgh(1 + μ · ctgα). (3.10)
Foydali ish koeffi tsiyenti:
. (3.11)
Yukka ta’sir etadigan tortish kuchi
. (3.12)
1. Mexanik ish qanday aniqlanadi?
2. Og‘irlik kuchining ishi nimaga teng?
3. Tabiatda energiyaning saqlanish qonuni har doim bajariladimi?
4. Qiya tekislik ishdan yutuq beradimi?

Download 1.73 Mb.

1 ... 27 28 29 30 31 32 33 34 ... 119

Download 1.73 Mb.

Pdf ko'rish