|
Foydaning mazmunini quyidagi xususiyatlarda ko’rish mumkin
|
| bet | 5/21 | | Sana | 27.06.2024 | | Hajmi | 1,51 Mb. | | #266004 |
Bog'liq jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi sharoitida ishlab chiqarish korxonalarida Foydaning mazmunini quyidagi xususiyatlarda ko’rish mumkin:
Foyda tadbirkorlik faoliyati uchun haqdir;
Foyda boshkarishdagi talant uchun haqdir;
Foyda tavakkalchilik faoliyati uchun haqdir;
Foyda monopol foydani anglatadi.
Korxona uchun avvalo ko’proq foyda olish muhim hisoblanadi. Buning uchun foydaning o’lchanish darajasini bilish lozim. Agar korxonaning yillik foydasi 5,5 mln so’m bo’lib, kapitali 55,5 mln so’m bo’lsa, bu yaxshi natija. Korxonaning yillik foyda darajasi korxonaning yillik oboroti yoki uning kapitali miqdori bilan taqqoslanadi.
Korxona foydasi davlat byudjeti daromadlarining yuzaga kelishida asosiy
vosita hisoblanadi, chunki, foyda oladigan har bir korxona albatta soliqqa tortiladi.
Foyda mamlakat moliya tizimida korxonalar moliyaviy faoliyatining natijasi sifatida muhim ro’l o’ynaydi. Moliya tizimi davlat byudjeti, korxonalar moliyasi, sug’urta tashkilotlari va kredit muassasalarining faoliyatlari asosida shakllanadi. Shunday ekan bozor sharoitida korxona foydasi juda katta ahamiyatga ega. Foydaning yuzaga kelishi va uning taksimlanishi natijasida iqtisodiyot va korxonaning o’zi uchun zarur bo’lgan pul mablag’lari yuzaga keladi. Jamiyatda ishlab chiqarish soxasi va noishlab chiqarish soxasi ham pul mablag’lari bilan ta’minlanadi. Moliya tizimining shakllanishini korxonalarda foydasiz tasavvur qilib bo’lmaydi, xozirgi sharoitda har bir korxona foyda olishi lozim, agar foyda olishga erishmasa u faoliyatini davom ettira olmaydi. Bozor iqtisodiyoti ham shuni talab qiladi.
Mexnatning moddiy xarajatlari quyidagilardan iborat:
Maxsulotga qo’shiladigan xom ashyo va materiallar -sotib olingan materiallar
( ishlab chiqarishni me’yorida o’tishini ta’minlash, extiyot qismlar, maxsulotlarni o’rash, joylash uchun materiallar va hokazo).
Ishlab chiqarish xususiyatiga ega xizmatlar va ishlar.
Tabiiy xom ashyo (suv, yog’och va hokazo).
Energiya va yoqilg’ining hamma turlari.
Materiallarning tabiiy kamayishi.
Ishlab chiqarish xarakteridagi mexnatga to’lovlar:
Bajarilgan ishlar uchun to’lovlar.
Qo’shimcha to’lovlar.
Ishlanmagan vaqtlar uchun to’lovlar
V) Ijtimoiy sug’urtaga ajratmalar:
Ish haqi fondiga nisbatan ajratmalar.
Nodavlat nafaqa fondiga, ixtiyoriy tibbiy sug’urtaga va boshqa ixtiyoriy to’lovlar.
G) Asosiy fondlar va nomaterial aktivlar amortizatsiyasi:
Asosiy fondlarning eskirishiga qarab bosh birlamchi bahodan ajratma.
D) Ishlab chiqarish xarakteridan boshqa xarajatlar:
Ishlab chiqarish jarayoniga ko’rsatilgan xizmatlar.
Ishlab chiqarish xom ashyo va materiallar bilan ta’minlash.
Asosiy fondlarni ishchi xolda saqlash xarajatlari.
O’t o’chirishni ta’minlash va qorovullar.
Ishlab chiqarish asosiy fondlarini ijara haqi va x.k.
|
| |
