Jami:  22620 * 8950=202449

165
birinchi chorak mobaynida mahsulot sotish rejalarining natura va qiymat 
ifodalarida bajarilishiga baho berishimiz mumkin bo‘ladi. Ma’lumot-
lardan ko‘rinadiki, korxonada «A» mahsulotini sotish rejasi birinchi 
chorakda jami natura shaklida 1770 donaga ko‘p bo‘lgan, ya’ni reja 
107,82 % ga bajarilgan. «A» mahsulotini sotish bo‘yicha rejaning 
bajarilishi birinchi chorakning yanvar oyida 103,16 % ni, fevral oyida 
112,18 % ni, mart oyida esa 108,56 % ni tashkil etgan. Bundan 
ko‘rinadiki, «A» mahsulotga bo‘lgan bozor talabi yuqori ekan, ya’ni 
ushbu mahsulot korxona uchun yuqori rentabelli mahsulot hisoblanar 
ekan. «B» mahsulotni sotish bo‘yicha birinchi chorak rejasi jami 105,43 
% ga ado etilgan bo‘lsada, sotish rejasi yanvar oyida 110,53 % ni, fevral 
oyida 106,11 % ni tashkil etgani holda, mart oyida esa sotish rejasi 0,58 
% ga bajarilmagan, demak, ushbu mahsulot turiga oxirgi oylarda 
bozordagi talab pasayib borayotganligidan dalolat beradi. Korxona 
ma’muriyati ushbu mahsulotning tobora kamroq sotilish sabablarini 
aniqlashi va tegishli choralar ko‘rishi lozim bo‘ladi. Korxonada birinchi 
chorakda «V» mahsulotini sotish rejasi 90,62 % ni tashkil etgan, ya’ni 
belgilangan reja 9,38 % ga bajarilmagan. Bunga sabab ushbu mahsulotni 
sotish rejalari birinchi chorakning yanvar oyida 78,83 % ga, fevral oyida 
96,54 % ga, mart oyida esa 98,78 % ga bajarilishi ta’sir etgan. Bundan 
ko‘rinadiki ushbu mahsulotga bo‘lgan bozordagi talab borgan sari 
yaxshilanib bormoqda va so‘nggi oylarda deyarli sotish rejalashtirilgan 
mahsulot hajmida mahsulot sotilmoqda ekan. Korxona ma’muriyati esa 
ushbu mahsulotga bo‘lgan iste’molchilarning talablarini yanada puxta-
roq o‘rganishi hamda ko‘proq mahsulot sotish choralarini topishi lozim 
bo‘ladi.
Umuman olganda, korxonada birinchi chorak mobaynida uch xil 
turdagi mahsulot sotish rejalari umumiy tartibda to‘liq bajarilgan. Bu 
albatta yaxshi natijadir, faqatgina, korxona mahsulot sotish hajmlariga 
salbiy ta’sir etayotgan omillarni aniqlashi va ularni bartaraf etish 
choralarini ko‘rishi darkor. Mazkur jadval ma’lumotlari shuni 
ko‘rsatadiki, korxona mahsulotni iste’molchilarga jo‘natish rejasini 
birinchi chorakda 105,33 % (472623,9* 100:448704)ga bajargan. 
Belgilangan assortimentda reja bajarilgan. Mahsulot jo‘natish rejasini 
bunday tarzda bajarilishi korxonani bir maromda ishlab chiqarishni 
tashkil etishga harakat qilayotganligidan dalolatdir. Tahlil davomida 
mahsulot yetkazib berilmagan iste’molchilar aniqlanadi va yo‘l 
qo‘yilgan kamchiliklarni bartaraf etish choralari belgilanadi. 

166
Mahsulotlarning turlari bo‘yicha reja bajarilishining tahlili bilan bir 
qatorda assortimenti tahlilini ham amalga oshirish zarur. 

Download 2,53 Mb.