• Mahsulotlar nomenklaturasi
  • Tovarlar nomenklaturasi va assortimentini o‘rganishda o‘rtacha assortiment rejasining bajarilishi tahlil etiladi.
  •  Mahsulot nomenklaturasi va assortimenti tahlili




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet108/436
    Sana05.01.2024
    Hajmi2,53 Mb.
    #130885
    1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   436
    Bog'liq
    Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc

     
    5.3. Mahsulot nomenklaturasi va assortimenti tahlili 
     
    Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharoitida mahsulotlar ishlab 
    chiqarish hajmining o‘zgarishi iste’molchilar bilan avvaldan tuzilgan 
    shartnomalardagi talablar miqdoriga bog‘liq. Korxona mahsulot ishlab 
    chiqarishning biznes-rejadagi ko‘rsatkichini faqat qiymat hajmida 
    bajaribgina qolmasdan, balki har bir tovar bo‘yicha belgilangan 
    nomenkulatura va assortimentlarda ham bajarishi talab etiladi. Mahsulot 
    turlari bo‘yicha ishlab chiqarish biznes-rejasining bajarilishi barcha 
    sohalarning turli tarmoqlarini mutanosib rivojlanishiga, iste’molchini 
    mahsulotlar (ish, xizmat)ga bo‘lgan talabini to‘laroq qondiribgina 
    qolmasdan, bozorni mo‘l-ko‘lligini ta’minlaydi.
    Mahsulot, ish va xizmatlarning turi va assortimenti tahlilida 
    ularning segmentlar bo‘yicha taqqoslanadigan va taqqoslanmaydigan, 
    profildagi va profilda bo‘lmagan turlari, asosiy va qo‘shimcha 
    mahsulotlar turlari bo‘yicha turkumlanishi o‘rganiladi. Ular bo‘yicha 
    reja topshiriqlarining bajarilishi, umumiy reja topshiriqlarining 
    bajarilishida ularning ta’siri, mahsulotlar tuzilishidagi tarkibiy 
    o‘zgarishlarga baho beriladi. 
    Mahsulotlar nomenklaturasi – deb, miqdor holida tovarlar 
    guruhlari, kichik guruhlari va pozitsiyalarini belgilashda hamda hisobga 
    olishda qabul qilingan ro‘yxatidir. 
    Tovar (ish, xizmat)lar assortimenti deb - esa, mahsulotlarning 
    ma’lum bir belgilariga qarab, ya’ni uning turlari, navi, o‘lchami, 
    markasi, artikullariga qarab ajratiladigan mahsulotlar xilidir.
    Tovarlar nomenklaturasi va assortimentini o‘rganishda o‘rtacha 
    assortiment rejasining bajarilishi tahlil etiladi.
    Firma va kompaniyalar faoliyatini tahlil etishda o‘rtacha assor-
    timent rejasini bajarilishini ham aniqlash muhim hisoblanadi. O‘rtacha 
    assortimenti rejasini bajarilishi, odatda, eng kichik raqamlarni jamlash 
    usuli oraliq amalga oshiriladi. Bunda har bir assortiment turlarini 
    haqiqatda ishlab chiqarilish miqdorlari biznes-rejasi bilan solishtirilib 
    har ikki ko‘rsatkichdan eng kichigi assortiment hisobiga ishlab chiqa-
    rilgan mahsulot tarkibiga qabul qilinadi. Assortiment hisobiga ishlab 
    chiqarilgan mahsulot tarkibiga qabul qilingan ko‘rsatkichlarning jamini 


    167
    biznes-reja bo‘yicha ishlab chiqarilishi lozim bo‘lgan jami mahsulot-
    larga bo‘lish orqali o‘rtacha assortiment rejasinining bajarilishi aniq-
    lanadi. 
    Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, tahlil qilinayotgan aksionerlik 
    jamiyatida joriy hisobot davrida besh xil assortimentdagi mahsulotlar 
    ishlab chiqarish rejalashtirilgan bo‘lib, ulardan «A», «V» va «D» 
    assortimentdagi mahsulotlar natura holatida ortig‘i bilan ishlab 
    chiqarilgan. Qolgan ikki xil assortimentdagi mahsulotlarni ishlab 
    chiqarish rejalari esa to‘liq bajarilmagan. Natijada mazkur aksionerlik 
    jamiyatida joriy yilda jami assortiment hisobiga 2059597 ming so‘mlik 
    mahsulot ishlab chiqarilgan bo‘lib, o‘rtacha assortiment rejasining 
    bajarilishi 97,26 % (2059597 / 2117539 * 100) ni tashkil etgan. O‘rta-
    cha assortiment rejasining bajarilmasligiga «B» va «G» turdagi mah-
    sulotlar bo‘yicha ishlab chiqarish rejasining bajarilmasligi sabab 
    bo‘lgan, ammo korxonada o‘rtacha assortiment rejasi 100 % ga 
    bajarilmagan bo‘lsada, mahsulot ishlab chiqarish rejasi 118,81 % 
    (2515931 / 2117539 * 100) ga bajarilgan, ya’ni reja ortig‘i bilan bajaril-
    gan. Korxona ma’muriyati assortiment rejasining bajarilmaslik 
    sabablarini chuqur o‘rganishlari va o‘z vaqtida tegishli choralarni 
    ko‘rishi lozim bo‘ladi. 
    Assortiment rejasining bajarilmasligi ko‘rsatkichi orqali ham 
    assortimentga baho berish mumkin.


    168
     
    34-jadval 

    Download 2,53 Mb.
    1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   436




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



     Mahsulot nomenklaturasi va assortimenti tahlili

    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish