1.5. Əks dairəvi proses
Məlumdur ki, işçi maddələr maşınlarda dairəvi proses (tsikl) yaradır. Bunlar düzünə və əksinə tsikllərə bölünür.
Müxtəlif tipli istilik mühərrikləri düzünə tsikl prinsipində işləyirlər. Bunlar yuxarı temperatur səviyyəsindən aşağı temperatur səviyyəsinə istiliyin keçirilməsi hesabına mexaniki enerji (buxar maşınları, daxiliyanma mühərrikləri, reaktiv mühərriklər) yaradır.
Soyuducu maşınlar və istilik nasosları əksinə tsikl prinsipi ilə işləyir. Burada istilik aşağı temperaturdan yuxarı temperatur səviyyəsinə ötürülür. Şəkil 1.6-da soyuducu maşının prinsipial sxemi verilimişdir.
Aşağı temperaturda To işçi maddə soyudulan cisimdən istiliyi q0 alaraq temperaturu yüksək olan T xarici mühitə verir. Bu zaman soyuducu maşında dövr edən işçi maddə əks dairəvi proses – soyutma tsikli yerinə yetirir. Bu prosesi yerinə yetirmək üçün l işi sərf olunur ki, həmin iş istilik kimi işçi maddə ilə qəbul edilərək q0 istiliyi kimi ətraf mühitə verilir.
|