Kondensatorlar və buxarlandırıcılar

1- boru; 2- diafraqma; 3- ucluq; 4- drossel ventili

Diafraqmanın yanında borunun daxili səthinə nəzərən tangensial yerləşən sıxılmış havanın verilməsi üçün ucluq (soplo) yerləşir. Borunun diafraqmasının sağ tərəfində yerləşən hissəsi sərbəst çıxış, yəni soyuq hissə, drossel ventili olan sol hissə isə – qaynar hissə adlanır.

Təcrübə göstərir ki, burulğanlı boru ətraf mühit temperaturu ilə əhatə olunan ucluğa daxil olan sıxılmış qazı iki müxtəlif temperaturlu qaz axınına ayırmağa imkan verir. Bu halda T_s temperaturu olan soyuq hava diafraqmanın yarığından və sonra borunun soyuq hissəsindən keçir, T_q temperaturu olan qaynar hava isə əks tərəfdən, yəni drossel ventilindən keçir.

Burulğanlı soyuducunun işi zamanı başlanğıc parametrləri 20C temperaturlu və 0,5 MN/m² təzyiqli quru havadan istifadə etdikdə soyuq axının temperaturu -50C; havanın təzyiqi 0,7–0,8 MN/m² olduqda isə daha aşağı temperaturu -70C olan hava axınını almaq olur.

Soyuduculuq texnikasında termoelektrik soyutmadan da istifadə edilməsi perspektivli olub, daha çox təcrübi əhəmiyyət kəsb edir.

İki müxtəlif naqillərdən hazırlanan qapalı elektrik dövrəsində, yəni termoelementdə qaynaq (kontaktlar) yerləri müxtəlif temperaturda olduqda termo-elektrohərəkətedici qüvvə yaranır (şək.1.4). Bu hadisə ilk dəfə Zeebek (1821-ci il) tərəfindən öyrənilmiş və termoelektrik adlandırılmışdır.