Tarbiyachi: Bolalarni Faoliyatyuzasidan savol javob qilib yaxshi qatnashgan bolalar
rag’batlantiriladi.
262
24. Maktabga tayyorlov guruhi bolalari bilan“Koinot sirlari”mavzusida ta`limiy
jarayonni tashkil etish
264
25-26. Katta va tayyorlov guruh yoshidagi bolalar bilan “Yer sayyorasi” mavzusida
ta`limiy jarayonni tashkil etish
Reja:
1.22-aprel kuni haqida.
2.Xalqaro Ona-Yerimiz.
Xalqaro Ona-Yerimiz kuni-nafaqat katta, balki dunyo miqyosida global bayram,
(International Mother Earth Day), BMT tomonidan o’tkaziladigan umumiy uyimiz bayrami.
Bayram BMT General Assambleyasining 63 sessiyasida 2009 yil 22 aprel kuni ta'sis etilgan,
va 2010 yil 22 aprel oyidan nishonlanadi. General Assambleyasini 63 sessiyasining raisi
Migel d'Eskoto Brokman takidlashicha, Yer va uning tizimi insoniyatga xayot
baxshida qilgan bizning umumiy uyimizdir va 1992 yili atrof-muxit va rivojlanishi xaqida
Rio-de-Janeyroda o’kazilgan
BMT
konferensiyasida qabul qilingan
rezolyutsiyasida
xuquqlar belgilab berilgan. Xozirgi va kelajak avlodni siyosiy, ijtimoiy va
ekologik ehtiyojini qondirishda tabiat bilan Yer sayyorasi o’rtasida odilona tenglikni
saqlash
lozim.
Rezolyutsiyada
ta'kidlanishicha,“Ona-Yer”
iborasi
ko’plab
mamlakatlarda ishlatilib, sayyoramiz, uning ekotizimi va inson bilan bo’lgan bog’liqni ifoda
etadi. 22 aprelda Yer kunini nishonlash an'anasi 1970 yili AQShda paydo bo’ldi, 1990 yilda
bu kun xalqaro aksiyaga aylandi. Rossiyada bayram 1992 yildan buyon nishonlanadi. Yer
sharining Shimolida bayram - bahorda, Janubda esa - kuzda o’tkaziladi.
Xalqaro aksiyani o’tkazishdan maqsad - sayyoramizning xar bir insoni , jamiyatni Yer
muammolariga qaratishdir.Yer sayyoramiz, taxminan 4,5 milliard yillar oldin paydo
bo’lgan. Ekvator bo’yicha yo’l uzunligi 40010 kilometrni tashkil etadi. Yer yuzasidan
markazigacha bo’lgan masofa - 6378 kilometr.Yer qatlamining 70 kilometrini qattiqlik
(litosfera), ichga kirgan sari yarim suyuqlik va suyuqlik xolat tashkil etadi.
Kaliforniyadagi O’lim vodiysi va Liviyadagi El-Aziziya -Yerning eng qaynoq joylar
xisoblanadi. El-Aziziya rekordi (13 sentyabr 1922 yili) Selsiya bo’yicha -57,8 gradusni
, O’lim vodiysida -(10 iyul 1913 yili) -Selsiya bo’yicha -55,8 gradusni ko’rsatdi.Yerning eng
sovuq joylaridan Antarktika xisoblanadi -1983 yil 21 iyul kunida Selsiya bo’yicha -89
gradusni ko’rsatdi. Yer sayyorasi turli minerallar bilan boy, olimlar 4000 minerallar turini
aniqladilar, undan 200si amaliy axamiyatga ega. Xar yili 50-100 minerall turlari kashf etiladi.
Ko’zga ko’riladigan sayyoralardan biri- Oy. Yer kuni ham, 22 aprel, bahor tengkunlik
kunida nishonlanadi. Xar yili dunyo olimlari yig’ilib, global ekologik muammolar
yechimini izlashadi. Aholi esa, ekologik tadbirlar, aksiyalar o’tkazib, shaxarlar obodonligi
bilan shug’ullanishadi.
266
|
