Markaziy va parallel proyeksiya




Download 8,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/83
Sana25.11.2023
Hajmi8,84 Mb.
#105189
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   83
5.1.2. Markaziy va parallel proyeksiya 
Muhandislikda ikkita proyeksiya usuli qo'llaniladi: markaziy proyeksiya 
usuli va parallel proyeksiya usuli. 
Agar proyeksiya nurlari bir nuqtadan chiqsa, u holda proyeksiya 
markaziy
deb nomlanadi (5.2-rasm). Olingan proektsiya 
markaziy proyeksiya 
deb ataladi va 
proyeksiya nurlari chiqadigan nuqta 
proyeksiya markazi 
hisoblanadi. 
5.2-rasm 
Proektsiyalarning markaziy proektsiya usuli bilan qurilishi rasm. 5.2. Fazoda A, B, 
C nuqtalar va H proyeksiya tekislik berilgan.H tekislikda A, B, C nuqtalarning 
proyeksiyalarini tuzamiz Buning uchun proyeksiya markazi sifatida ixtiyoriy S 


69 
nuqtani olamiz. S nuqtadan A, B, C nuqtalar orqali proyeksiya nurlarini chizamiz. 
Proyeksiya nurlari H proyeksiya tekisligi bilan kesishganda biz a, b, c nuqtalarni 
olamiz - A, B, C nuqtalarning markaziy proyeksiyalari. 
Agar proyeksiya nurlari bir-biriga parallel bo'lsa, bunday proyeksiya 
parallel
proyeksiya
(5.3-rasm), hosil bo'lgan proyeksiya esa 
parallel
deyiladi. 
Parallel proektsiyalash usuli yordamida proektsiyalarni qurish rasm.5.3. 
Fazoda A, B, C, D nuqtalar va H proyeksiya tekisligi berilgan.H tekislikda A, B, C, 
D nuqtalarning proyeksiyalarini tuzamiz Buning uchun proyeksiya markazi o`rniga 
proyeksiya yo`nalishini olamiz, bu rasmda m yo’nalish o`qi bilan ko`rsatilgan. A, 
B, C, D nuqtalari orqali proyeksiya yo'nalishlariga parallel ravishda proyeksiya 
nurlarini torting. Proyeksiya nurlari H proyeksiya tekisligi bilan kesishganda biz a, 
b, c, d nuqtalarni olamiz - A, B, C, D nuqtalarning parallel proyeksiyalari. 
Parallel proektsiya qiyshiq burchakli va to'g’ri burchakli bo'lishi mumkin. 
Agar proyeksiya yo'nalishi proyeksiya tekisligiga perpendikulyar bo'lmasa, u holda 
proyeksiya 
qiyshiq burchakli
parallel proyeksiya
deyiladi (5.3-rasm). Agar 
proyeksiya yo'nalishi proyeksiya tekisligiga perpendikulyar bo'lsa, u holda parallel 
proyeksiya 
to'g’ri burchakli 
yoki 
ortogonal
deb ataladi (5.4-rasm). 
 
5.3-rasm 5.4-rasm 
Aynan shu usul chizmalar tasvirini qurish uchun keng qo'llaniladi. 
Birinchidan, biz nuqtaning to'g’ri burchakli proektsiyalarini qurish jarayonini 
ko'rib chiqamiz, chunki nuqta proektsiyalarini qurish qoidalarini bilib, har qanday 
ob'ektning proektsiyalarini qurishimiz mumkin. 


70 

Download 8,84 Mb.
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   83




Download 8,84 Mb.
Pdf ko'rish