Potensiallar fərqi ilə sahə intensivliyi arasında əlaqə




Download 11,54 Mb.
bet36/91
Sana30.12.2019
Hajmi11,54 Mb.
#6524
TuriMühazirə
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   91

Potensiallar fərqi ilə sahə intensivliyi arasında əlaqə

Fərz edək ki, o nöqtəsində nöqtəvi yük yerləşir, I, II və III ekvipotensial səthlərdir.



Ekvipotensial boyu yükün hərəkəti zamanı iş görülmür: A=0 (çünki Δφ=0)

I və II ekvipotensial səthləri elə yaxın götürək ki, = const olsun.

Bu halda dl yolunda müsbət q yükünü apararkən görülən elementar iş:

dA=qEdl

Digər tərəfdən bu elementar iş:



olduğundan

(1)

(-) işarəsi intensivlik vektorunun potensialın azaldığı istiqamətdə yönəldiyini ifadə edir. Bu ifadədən görünür ki, sahə intensivliyi potensialın vahid məsafədəki azalmasına bərabərdir.

Potensialın ən çox dəyişdiyi istiqamətdə, vahid məsafədə azalmasına, -ə onun qradiyenti deyilir yəni:

Deməli

Potensial qradiyenti vektorial kəmiyyət olub, potensialın artması istiqamətində yönəlir

(2)

(1)-dən alınır ki,:

Bir birindən müəyyən üzaqlıqda olan iki nöqtə arasındakı potensiallar fərqi:

Bircinsli sahədə olduğundan:





L-potensialları və olan nöqtələr arasındakı məsafədir.

Və ya


(3)

Ümümi halda . Onda



qrad

Burada


vektorial kəmiyyəti Nabl operatoru adlanır.



Fərz edək ki, radiusu r olan metal kürə q yükü ilə φ potensialına qədər elektriklənmişdir.

Bu kürənin potensialı düsturu ilə hesablanır.



Şəkildən görünür ki, yüklənmiş kürə daxilində   olur. Kürənin səthindən uzaqlaşdıqda isə asılılıq

 və 

kimi olur.



Hər-hansı  və  yüklərini birləşdirən xətt üzərindəki ixtiyari  nöqtəsində sahə intensivliyi və potensialı uyğun olaraq






kimi hesablanır.



Vahid müsbət yük A nöqtəsindən dR məsafəsinə hərəkət edərsə (şəkil) elektrik qüvvələrinin gördüyü iş


olar. Potensial isə vahid yükü sonsuzluqdan həmin kürə üzərinə gətirərkən görülən işə bərabərdi





Bu elektriklənmiş kürənin potensialıdır



Download 11,54 Mb.
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   91




Download 11,54 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Potensiallar fərqi ilə sahə intensivliyi arasında əlaqə

Download 11,54 Mb.