Elektrostatik induksiya
Kondensatorun lövhələri arasında bircins dielektrikin səthlərində polyarlaşma nəticəsində qeyri sərbəst (bağlı) elektrik yükləri toplanır. Bu yüklərin səthi sıxlığı olarsa, onların yaratdığı əlavə sahənin intensivliyi olar.
Şəkildən görünür ki,
olduğundan bərabərdir.
Burada -ni yerinə yazaq
Buradan
(işarə edək) dielektrik nüfuzluğu adlanır.
Onda , buradan alırıq.
(2)
Ifadəsi elektrostatik induksiya adlanır.
Elektrik induksiyası seli. Dielektrikdə elektrik sahəsi üçün Qayss teoremi.
Dielektrikin vahid perpendikulyar səthindən keçən elektrik induksiya (xəttlərinin) vektorlarının sayına bu səthdən keçən elektrik induksiyası seli deyilir:.
Qapalı səthdən keçən elektrik induksiya seli bu səth daxilində olan sərbəst yüklərin cəbri cəminə bərabərdir.
.
və ya alırıq.
Naqillərin elektrik tutumu. Kondensatorlar.
Təcrübə göstərmişdir ki, naqilin potensialı , ona verilən yük miqdarı q ilə mütənasibdir (1)
Mütənasiblik əmsalı c – naqilin elektrik tutumu adlanır.
R-radiuslu yükü ilə yüklənmiş kürənin potensialını hesablayaq.
Kürənin potensialı bərabərdir.
oduğundan (2)
(2)→ (1): (3)
Naqilin elektrik tutumu onun həndəsi forması, ölçüləri və ətraf mühitin dielektrik xassələrindən asılı olub naqilin yükündən asılı deyil.
Aralarındakı məsafə ölçülərinə nisbətən kiçik olan iki paralel keçirici lövhə müstəvi kondensator adlanır.
Lövhələrin potensialları və , aralarındakı məsafə d, sahələri S, aralarındakı dielektrikin dielektrik nüfuzluğu olan kondensator üçün
(1)
Müstəvi kondensatorda
Silindrik kondensatorun tutumu
Sferik kondensatorun tutumu:
|