• Rəqslərin toplanması. Döyünmə.
  • I. Eyni istiqamətdə olan rəqslərin toplanması.
  • II. Bir–birinə perpendikulyar istiqamətdə olan rəqslərin toplanması.
  • Harmonik rəqsi hərəkət edən cismin enerjisi




    Download 11,54 Mb.
    bet66/91
    Sana30.12.2019
    Hajmi11,54 Mb.
    #6524
    TuriMühazirə
    1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   91

    Harmonik rəqsi hərəkət edən cismin enerjisi

    Harmonik rəqsi hərəkət edən maddi nöqtənin kinetik () və potensial () enerjiləri periodik olaraq qarşılıqlı bir- birinə çevrilirlər.



    Potensial enerji kvazi-elastiki qüvvənin yolonda gördüyü işlə ölçülür: (1)

    Potensial əyri pаraboladır.



    maksimal qiymətləri dönmə nöqtələrində olur . artdıqca azalır, artır.

    kütləli maddi nöqtənin kinetik enerjisi:



    Rəqs edən cismin tam enerjisi:

    Burada ifadlərini yerinə yazaq:

    Harmonik rəqsi hərəkət edən (maddi nöqtənin) cismin tam enerjisi onun kütləsi ilə, amplitudunun kvadratı ilə və tezliyinin kvadratı ilə düz mütənasibdir.

    Harmonik rəqs edən cismin -si artanda, onun - si azalır, ona görə də, onun tam enerjisi sabit qalır. Enerji itgisi olmadıqda rəqslər harmonik olurlar.

    Rəqslərin toplanması. Döyünmə.

    Maddi nöqtə eyni zamanda bir neçə rəqsi hərəkətdə iştirak edə bilmişdir. Harmonik rəqslərin topanması nəticəsində daha da mürəkkəb rəqs yaranır. Bu yaranan rəqsin xarakteri toplanan rəqslərin fazaları, tezlikləri, amplitidları və istiqamətlərinin münasibətindən asılıdır.



    Harmonik rəqslərin toplanmasının sadə hallarına baxaq.

    I. Eyni istiqamətdə olan rəqslərin toplanması.

    1. Rəqslərin tezlik və fazaları eynidir, amplitudları isə müxtəlifdir .



    alınan harmonik rəqsin amplitudu toplanan rəqslərin amplitudları cəminə bərabərdir.

    2. (fazalar müxtəlifdir)



    Burada - fazalar fərqidir.



    Burada - amplituddur.





    olduqda A=B olur.

    Alınan harmonik rəqs həmin tezlikli 2 dəfə az olan fazalar fərqi ilə baş verir.



    3. (azacıq fərqlənirlər)



    Alınan rəqs harmonik olmur.



    Amma şərtə görə , yəni << olduğundan alınan rəqsi təxmini olaraq harmonik hesab etmək olar. Bu rəqsin periodu ; amplitudu olur və amplitid zamana görə çox az dəyişir. Ampliyudun dəyişməsinin tezliyi çox az dəyişdiyindən amplitudun dəyişmə periodu böyükdür. Belə rəqslərə, yəni əvəzləyici rəqsin mühitdə gah güclənməsi, gah zəifləməsi hadisəsinə döyünmə deyilir.

    II. Bir–birinə perpendikulyar istiqamətdə olan rəqslərin toplanması.

    1.


    - bu düz xətt tənliyidir.

    Deməli əvəzləyici rəqs düz xətt üzrə baş verəcək. Bu düz xətt tarazlıq vəziyyətindən birinci toplanan rəqsin istiqamətinə bucaq altında keçir:



    Yekun (əvəzləyici) yerdəyişmə:

    olacaqdır.

    - əvəzləyici rəqsin amplitududur.

    Download 11,54 Mb.
    1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   91




    Download 11,54 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Harmonik rəqsi hərəkət edən cismin enerjisi

    Download 11,54 Mb.