Cazibə qüvvəsi. Ümumdünya cazibə qanunu.
Təbiətdə olan bütün cisimlər bir birini qarşılıqlı olaraq cəzb edirlər. Bu cazibə ümumdünya cazibə qanununa tabedir:
R-cisimlərin kütlə mərkəzləri arasındakı məsafədir, - cisimlərin kütlələridir, G- mütənasiblik əmsalı olub bütün cisimlər üçün eynidir və qravitasiya sabiti adlanır: .
və olduqda olur.
Qravitasiya sahəsi intensivliklə xarakterizə edilir.
Mövzu № 4
Mexaniki iş. Enerji.
Mexaniki iş və güc.
Sabit və dəyişən qüvvənin işi.
Ağırlıq qüvvəsinin gördüyü iş
Elastilik qüvvəsinin gördüyü iş.
Sürtünmə qüvvəsinin gördüyü iş.
Enerji. Kinetik və potensial enerji.
Enerjinin saxlanması qanunu.
Kürələrin elastik və qeyri-elastik toqquşması.
Klassik mexanikanin tətbiq olunma hüdudlari
Mexaniki iş və güc
1.Sabit və dəyişən qüvvənin işi.
Qüvvə təsiri ilə cisim hərəkət etdikdə iş görülür. Sabit qüvvənin gödüyü iş kimidir.
Burada F- təsir edən qüvvə, S- gedilən yol, - hərəkət istiqaməti ilə qüvvə arasındakı bucaqdır.
º olduqda A=0, =180º olduqda isə A. Iki vektorun skayar hasili xassəsindən istifadə edərək iş düsturunu belə də yazmaq olar:
Ümumi halda, yəni cismin dəyişən qüvvəsi təsirindən əyrixətli trayektoriya üzrə hərəkətində, trayektoriyanı elə kiçik hissələrə (dS) bölürlər ki, onların düzxətli və onlarda qüvvəni () sabit hesab etmək olsun. Onda bu kiçik dS yerdəyişmədə elementar iş
olar.
Trayektoriyanın 1-2 hissə-sində görülən iş:
.
qüvvəsini normal və tangensial toplananlara ayıraq:
Işi yalnız tangensial qüvvə gördüyünə görə
alırıq.
|