• 3.Elastiki qüvvənin gördüyü iş
  • 4.Sürtünmə qüvvəsinin gördüyü iş
  • Mühazirəçi: f r. e n., dosent Q. Ü. Ağayev Ədəbiyyat: Ağayev Q.Ü., Cəfərov M. B. Fizika kursu. Bakı, 2016




    Download 11.54 Mb.
    bet9/91
    Sana30.12.2019
    Hajmi11.54 Mb.
    #6524
    TuriMühazirə
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   91
    2.Ağırlıq qüvvəsinin gödüyü iş

    Yer üzərində olan hər hansı bir cismə Yer kürəsi müəyyən qüvvə ilə təsir edir. Bu qüvvəyə ağırlıq qüvvəsi deyilir. Ağırlıq qüvvəsinin işini tapaq.

    Tutaq ki, cazibə sahəsi O nöqtəsində yerləşmiş M kütləli maddi nöqtə tərəfindən yaradılmışdır. Həmin cismin sahəsində R məsafədə olan m kütləli digər bir cismə



    qüvvəsi təsir edir.

    Bu qüvvənin BC yolunda görülən elementar işini tapaq.



    və ya olduğundan, olacaqdır.

    BD=-dR- cismin, BC yolu getdikdə O nöqtəsindən uzaqlaşmasıdır.

    Onda

    Bu elementar yolda görülən işdir.

    Onda həmin O nöqtəsindən məsafədə yerləşmiş E nöqtəsindən məsafədəki digər bir K nöqtəsinə yerdəyişmədə görülən iş:



    bərabər olur.

    Bu iş yalnız hərəkətin başlanğıc və son nöqtələrin vəziyyətindən asılı olub , yolun formasından asılı deyildir.



    E-dən K-ya hərəkət zamanı A<0, K-dan E-yə hərəkət zamanı isə A>0 olduğundan, Yerin cazibə sahəsində ixtiyari qapalı yol boyu görülən iş sıfra bərabərdir (A=0). Bu cür xassəli sahəyə potensiallı və ya potensial sahə deyilir. Potensial sahədə iş görən qüvvəyə konservativ qüvvə deyilir.

    3.Elastiki qüvvənin gördüyü iş

    Elastik qüvvənin yayın -dən -dək uzanması zamanı gördüyü işi tapaq. Hük qanununa görə Fel =-kx.

    Elementar iş dA=Fel dx–dir

    dA=-kxdx

    Onda tam iş



    olur.

    Göründüyü kimi elastik qüvvənin də gördüyü iş yolun formasından asılı deyil, yəni elastik qüvvə də kənservativ qüvvədir.



    4.Sürtünmə qüvvəsinin gördüyü iş

    Sürtünmə qüvvəsinin gördüyü iş yolun uzunluğu ilə düz mütənasibdir və həmişə mənfidir. Bu səbəbdən sürtünmə qüvvəsinin gördüyü iş həmişə sıfırdan fərqlidir. Belə qüvvə qeyri- konservativ adlanır(iş yolun formasından asılıdır).



    dt zaman müddətində görülən iş dA olarsa, tərifə görə güc


    olar.


    Burada elementar iş bərabərdir.


    Download 11.54 Mb.
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   91




    Download 11.54 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Mühazirəçi: f r. e n., dosent Q. Ü. Ağayev Ədəbiyyat: Ağayev Q.Ü., Cəfərov M. B. Fizika kursu. Bakı, 2016

    Download 11.54 Mb.