O’zbekiston taraqqiyoti uchun erkin ochiq kodli dasturiy

 63 
Shunday qilib, EOKDT qaerda undan foydalanilayotgan bo’lsa, axborot 
texnologiyalarini ichki bozorini rivojlantirishga yordam beradi. 
Ko’p mamlakatlar uchun AKTni rivojlanishiga asosiy to’siq, yopiq tijorat 
dasturiy ta’minot uchun yuqori litsenzion to’lovlardir. Yaqin kelajakda bu masala 
O’zbekiston uchun ҳam, mamlakatni mualliflik ҳuquqini ҳimoya qilishning 
Bern
 
konvensiyasiga 
qo’shilishi munosabati bilan, dolzarb bo’lib qoladi.
Bunday yopiq tijorat dasturiy ta’minotning asosiy qismi O’zbekistondan 
tashqarida ishlab chiqarilganligi sababli, u O’zbekistonga faqat import qilinadi, 
istiqbolda uni xarid qilish sezilarli qimmatli valyuta zaxiralarini ulushini yutib 
yuborishi mumkin. Shu bilan birga, bu pullar boshqa muҳimroq maqsadlarga 
yo’naltirilishi mumkin edi.
EOKDTdan foydalanib O’zbekiston, o’xshash maҳsulotlarni import 
qilishni qisqartirib, mustaqil ravishda zarur bo’lgan dasturiy ta’minotni o’zi 
moslashtirishi va ishlab chiqarishi mumkin.
EOKDTning xavfsizlikni ta’minlashdagi afzalligi dastlabki kodlarning 
borligidir, bu esa, har kimsaga – mustaqil ekspertlar ham shu jumladan – 
xavfsizlikni tahlil qilish bosqichlarida o’z hissasini qo’shishga imkon beradi. 
Tijorat dasturiy ta’minotining bu yo’nalishdagi afzalligi esa, litsenzion tushumlar 
hisobidan xafvsizlikni ta’minlash sohasidagi tadqiqotlarni moliyalash 
imkonidadir.
2000 yilni o’zidayoq, Fransiyaning soliq va bojxona muassasalari Red Hat 
Linux OTga o’tganlar, buni birinchi galda xavfsizlik mulohazalaridan kelib 
chiqib qilganlar.
Strategik omillar

Milliy sanoatni va ilmiy potensialni rivojlantirish. 

Import o’rnini bosish va valyuta mablag’larini tejash 

-Xavfsizlikni va ishonchlikni ta’minlash 

-Ochiq standartlar va ishlab chiqaruvchiga qaram bo’lmaslik 

Aqliy mulk himoyasi va kompyuter qaroqchiligi bilan kurash 

Mahalliylashtirish

Xalqaro aloqalarni rivojlantirish 
Iqtisodiy omillar 

Raqobatni rivojlanishi

Milliy dasturiy ta’minot sanoatini rivojlanishi 

Kichik va o’rta bizness uchun imkoniyatlar 
Ijtimoiy omillar 

Turmush darajasini oshirish 

Umumiy ta’limdarajasini oshirish 

 64 

Ochiq standartlar foydalanuvchiga, u xoh ҳukumat bo’lsin yoki xoh 
xonadondagi foydalanuvchi bo’lsin, dasturiy paketlarni, platformalarni va ishlab 
chiqaruvchilarni tanlashdagi kerak bo’lgan epchillikni va erkinlikni beradi 
Ishlab chiqaruvchilarning xususiy standartlari foydalanuvchini faqat bir 
ishlab chiqaruvchining maҳsulotidan foydalanishga majbur qiladi va amalda 
iste’molchini ishlab chiqaruvchi muruvvatiga qoldiradi, u esa ochiq formatlar va 
boshqa ishlab chiqaruvchilarning formatlari bilan moslashtirishga madad 
berishdan bosh tortishi yoki bu ishni foydalanuvchiga qo’shimcha ҳaq uchun 
bajarishini taklif qiladi.

Download 1,79 Mb.