5. Masofaviy terminallar. Terminal xisoblash tizimining bir qismi bulib tizimga ma’lumotni kiritish
va chiqarish vazifasini bajaradi. Masofaviy boshqarish rejimi mijozga server va
ishchi stantsiyalarni tarmoq orqali boshqarish uchun xizmat kiladi. Bu rejim
tarmoq administratori tomonidan ajratilgan serverlarni ma’murlash va
foydalanuvchilarga texnik xizmat ko’rsatishda qullaniladi.
Terminallar ikkita asosiy toifaga bo’linadi:
1.
Real fizik terminal- tarmoq orqali keladigan ma’lumotni ko’rsatish
bilan chegaralangan qurilma.
2.
Virtual terminal- tarmoq dasturi bo’lib, fizik terminalni funktsiyasini
bajaradi.
Terminallar imkoniyati buyicha quydagi turlarga ega:
71
1.
Matnli terminallar.
2.
Grafik terminallar.
3.
«Intelektual» terimnallar.
6. Data-tsentrlar – ma’lumotlarga ishlov berish markazlari. Data-tsentrlar, ma’lumotlarni saqlash va ularga ishlov berish markazlari
bulib, ular maxsus binolarda joylashgan buladi. Data-tsentrlarda server va tarmoq
kurilmalarning
xostinglari
mavjud.
Xosting
– xisoblash quvvatlarini
foydalanuvchilarga takdim etish va ma’lumotlarni tarmok serverida joylashtirish
uchun muljallangan xizmat turi. Xosting deb shuningdek foydalanuvchi
kurilmalarini provayder maydonida joylashtirishni ta’minlaydi va yukori
tezlikdagi utkazish imkoniyatiga ega bulgan aloqa kanallariga ulashni ta’minlab
beradi. Odatda xosting sayt faylini serverda joylashtirishni ta’minlaydi. Masalan
ma’lumotlar bazasi, elektron pochta xostinglarini misol qilib keltirish mumkin.
Data-tsentrlar ma’lumotlarga ishlov berish, saqlash va taksimlash
vazifasini bajaradi. Data-tsentrlar ma’lumotlarni biznes vazifalarini xal kilish
uchun muljallanadi. Xisoblash resurslari va ma’lumotlarni saqlash vositalari
markazlashgani tufayli IT-infrastrukturaning narxi kamayadi.
Texnik vositalardan samaralirok foydalaniladi. Data-tsentrlar odatda aloka
tugunlari yoki aloka operatorlariga yakinrok bulgan joylarda joylashadi.
Kanallarning sifati va utkazuvchanlik kobiliyati amalga oshirilayotgan xizmatlar
turiga ta’sir kursatadi. Istalgan data-tsentrning sifatli ishlashining asosiy
kursatkichi bulib serverga murojat etish vakti ya’ni (aptaym) xisoblanadi.
Data-tsentrlarning tarixi katta xajmli kompyuter-xonalaridan boshlangan.
U paytlarda kompyuter tizimlarini boshkarish uchun maxsus sharoitlar
talab etilar edi. Kompyuterlar kup joy egallar edi. Axborot texnologiyalari
rivojlanishi bilan, kompaniyalar kuprok IT resurslarini nazorat kilishga e’tibor
bermokdalar va xozirgi paytda standart server stoykalari va kabel kanallaridan
foydalaniladi. Data-tsentrlarning kuchli rivojlanishi 1995—2000 yillardan
boshlandi. Kompaniyalar uchun Internet tarmogiga muntazam ravishda va tezkor
ulanish juda zarur bulgani sababli data-tsentrlar rivojlanishi kuchaytirildi.
Data-tsentrlarning tuzilishi kuyidagicha:
- axborot infrastrukturasi. Axborot infrastrukturasi server kurilmalaridan
iborat bulib, ma’lumotlarni kayta ishlash va saqlashni ta’minlaydi;
-
telekommunikatsiya
infrastrukturasi.
Telekommunikatsiya
infrastrukturasi data-tsentr tarkibiy kismlarini uzaro boglashni va normal
faoliyatini ta’miglab beradi.
-muxandislik infrastrukturasi. Muxandislik infrastrukturasi standart
normalarga mos keladigan xona xarorati va namlik satxini, tuxtovsiz tok
72
manbasidan foydalanish, yongindan quriklash tizimini nazorat kilishni
ta’minlaydi. Yukorimalakali mutaxassislar doimiy ravishda barcha serverlarni
monitoring kilishadi.
Data-tsentrlarda kurilmalar odatda maxsus stoyka va shkaflarda
joylashtiriladi.
