Men bu kurs loyihasini bajarish davomida “Yog’larni dezodoratsiyalash
jarayonini avtomatlashtirish” mavzusi bo’yicha quyidagi xulosaga keldim:
Yog‘-moy sanoatining chigitni qayta ishlash quvvati yiliga 3,6 mln. tonnani, margarin
mahsulotlarini ishlab chiqarish quvvati yiliga 52,4 ming tonnani, mayonez ishlab chiqarish
yillik quvvati 2 ming tonnani, xo‘jalik sovuni ishlab chiqarish – 8 ming tonnani tashkil qiladi.
Oziq-ovqat sanoatining asosiy maqsadi respublikamiz xalq xo‘jaligini ekologik
toza, raqobatga bardosh beradigan, sifatli, chiroyli qadoqlangan yog‘-moy
mahsulotlarini eng kam tannarhda, qulay mehnat sharoiti yaratib ishlab chiqarishdan
iborat bo‘lib, bu maqsadni amalga oshirish uchun sanoatni zamonaviy y uqori samarali
asbob-uskunalar va yangi texnologiya bilan ta’minlashni bosqichma-bosqich amalga
oshirilmoqda.
Dezodoratsiyalash bir necha usulda olib boriladi; dastlab qizdiriladi, xavosizlantiriladi,
dezodoratsiya temperaturasigacha qizdirish, dezodoratsiyalash, filtrlash va boshqalar.
Shularni xisobga olib, dezodoratsiya usuli texnologik xolatida davriy ishlovchi
dezodoratsiyalashni qo‘llash maqul ko‘riladi. Rafinatsiya jarayonining oxirgi bosqichi
dezodoratsiya xidsizlantirishdir, uning maqsadi — yog‘dagi noxush ta’m va xidni yo‘qotish.
Xidsizlantirish jarayoni moxiyati: Xidsizlantirish vaqtida zaxarli silikatlar xam
yo‘qotiladi.Xidsizlantirish jarayoni 3 bosqichdan iborat: suyuqlik qatlamidagi aromatik
moddalarni bug‘lanish qatlamiga utishi; aromatik moddalarning bug‘lanishi; bug‘lanish
qatlamidan bug‘langan moddalar molekulalarini yo‘qotish.
Funktsional sxеmalar avtomatlashtirish sistеmalari loyihasining asosiy tеxnik hujjati
bo`lib, unda tеxnologik ob’yеkt va avtomatik nazorat, rostlash boshqarish va shu kabi
vositalari birgalikda tasvirlanadi. Funktsional sxеmalarni tuzishda Davlat Standarti
DS21.404-85 va koʻrsatma matеrial RM4-4-85 talablariga rioya etiladi. Funktsional sxemalar
moslamalarni, elementlarni, vositalarni o‘zaro bog‘lanishlarini va harakatlanishlarini
ifodalaydi. GOST 21.404-85 da funktsional sxemani 2 xil usulda tayyorlash mumkin.
Birinchisi soddalashtirilgan funktsional sxema, ikkinchisi mukammal funktsional sxema:
Soddalashtirilgan funktsional sxemada parametrlarni nazorat qilish va rostlash asboblarining
hammasi bitta shartli belgi bilan ifodalanadi degan xulosaga keldim.
Xulosa
