15
aytiladi. Ajralishni foizlarda yoki birlik ulushlarida ifodalash qabul šilingan.
Foydali komponentning boyitmaga ajralishi boyitishda shu komponentning qancha
qismi dastlabki mahsulotdan boyitmaga o‘tganini ko‘rsatadi.
Boyitish
mahsulotlari
va
dastlabki
mahsulotdagi
qimmatbaho
komponentning miqdori bo‘yicha chiqish va ajralishni hisoblash uchun formulalar
chiqaramiz.
Quyidagi belgilashlarni kiritamiz:
Q,C va T – tegishli ravishda
dastlabki mahsulot, boyitma va
chiqindining og’irligi, t/soat yoki t/ sutka;
α,
va
υ– dastlabki mahsulot, boyitma va chiqindidagi
komponentning miqdori, %;
γ - mahsulotning chiqishi, % yoki birlik ulushida;
ε – ajralish, % yoki birlik ulushida.
Chiqishni aniqlaymiz:
boyitmaning chiqishi
Q
С
б
,%
100
chiqindining chiqishi
Q
Т
ч
,%
100
Boyitish oxirgi mahsulotlari chiqishlarining yig’indisi 100 % deb qabul
qilinadigan dastlabki mahsulotning chiqishiga teng.
Q
T
C
Q
Т
Q
С
ch
b
%
100
100
100
100
Balans tuzamiz:
mahsulot bo‘yicha
Q=C+T
komponent bo‘yicha
100
100
100
T
C
Q