Yozuv darslarida o‘quvchilar nutqini o‘stirish

Download 5,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	27/163
Sana	12.01.2024
Hajmi	5,58 Mb.
	#136140

1 ... 23 24 25 26 27 28 29 30 ... 163

Bog'liq
12590 2 CE8BD3CE1F03505534B64BE6967001D373895E4B

Savod o‘rgatish davrida o‘qish va yozuv darslari.

Yozuv darslarida o‘quvchilar nutqini o‘stirish. Yozuv darslarida ham
o‘quvchilar nutqini o‘stirish, fikrlashga o‘rgatish asosiy vazifalardan
hisoblanadi. Yozuvga o‘rgatishning dastlabki kunlaridanoq bolalarning o‘z
fikrini yozma ifodalashi muhim ekanligini, u insonlarning aloqaga kirishuvida
muhim vositaligini tushunishlariga erishish lozim. Buning uchun o‘quvchilar
yozadigan birinchi so‘z ularning jonli nutqidan yoki o‘zlari tuzgan gapdan
olinishi kerak. Bu jarayonda ko‘chirib yozish va diktant ijodiy yozuvdan so‘ng
o‘tkaziladi. Bu yozma mashq turlarining ongli bajarilishini, o‘quvchilarning
bilish faolligini ta’minlaydi. Masalan, bolalar o‘qish darsida “Alifbe” da
berilgan rasmga qarab gap yoki hikoya tuzadilar, yozuv darsida esa o‘sha gap
yoki hikoyadagi ma’lum bir so‘zni yozadilar. Bu ular uchun ijodiy yozuv -
inshodir. Keyinchalik o‘quvchilar alohida so‘z yozishdan kichik-kichik gaplarni
yozishga o‘tadilar.
O‘quvchilar gap yoki hikoyani og‘zaki ravishda erkin tuza oladilar, lekin
ammo yozish uchun o‘rganilmagan harf bo‘lmagan so‘zni tanlashda
qiynaladilar. Bu jarayonda o‘qituvchi yordam berishi va yozuvni kuzatib borishi
lozim.
Ijodiy yozuv mashqini doimo izchil ravishda o‘tkazib, asta-sekin
murakkablashtirib borish kerak. Bunday mashqlar o‘quvchilarni insho va bayon
yozishga tayyorlaydi, o‘z fikrlarini mustaqil ravishda yozma bayon qilishga
o‘rgatadi.
Yozuv darslarida yuqoridagi kabi mashqlar o‘quvchilarning yozma nutqini
og‘zaki nutqi bilan bog‘liq holda o‘stirishni ta’minlaydi.

57
Savod o‘rgatish davrida o‘qish va yozuv darslari. O‘qish va yozuv
darslariga qo‘yiladigan talablar. Dars ta’limning asosiy shakli hisoblanadi.
Analitik-sintetik tovush metodi asosida olib boriladigan savod o‘rgatish darslari
xilma-xil bo‘lishi, o‘quvchilarni zeriktirmasligi va charchatib qo‘ymasligi kerak.
Savod o‘rgatish davridagi o‘qish yoki yozuv darslari va ularning ayrim
turlari uchun umumiy bo‘lgan asosiy talablar mavjud:

Download 5,58 Mb.

1 ... 23 24 25 26 27 28 29 30 ... 163

Download 5,58 Mb.

Pdf ko'rish