Bog'liq N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov,
Deemulgatorlarning tasnifi va ulargako‘rsatiladigan talablar. Emulsiyalarni parchalash uchun ishlatiladigan deemulgatorlar ikki guruhga
bo‘linadi:
- ionogen (suv eritmalarida ion hosil qiluvchi);
- noionogen (suv eritmalarida ion hosil qilmaydigan).
Birinchi guruhga kam samarador deemulgatorlar kiradi. Bular neytrallangan
qora kontakt (NKK) va neytrallangan nordon gudron (NNG).
Ikkinchi guruhga diproksamin – 157, proksamin – 385; dissolvan – 4411,
siparol, poliakrilamid kiradi.
Noionogen
deemulgatorlar ionogen
deemulgatorlarga
nisbatan
qator
afzalliklarga ega. Bular quyidagilar:
1) solishtirma og‘irligi kichik ( diproksamin – 157 va dissolvan - 4411 60 – 70
0
C haroratdagi emulsiyaning bir tonnasiga – 20 – 30g ketadi, bunda neftning
suvlanganligi 1 % bo‘ladi).
2) suvda yaxshi eriydi, qatlam suvi va neftdagi tuz va kislotalar bilan
ta’sirlashmaydi, quvur va apparatlarda cho‘kindi hosil qilmaydi.
3) NKK dan 4 – 6 marta qimmat, lekin sarfi NKK ga nisbatan yuz marta kam.
Deemulgatorlar quyidagi talablarga javob berishi lozim:
Emulsiya fazalaridan (neft yoki suv) birida yaxshi erishi lozim;
«neft - suv» tutash yuzasidagi tabiiy emulgatorlarni siqib chiqarish uchun
yetarlicha sirt faollikka ega bo‘lishi lozim;
«neft - suv» chegarasida eng kam reagent sarfi bilan fazalararo taranglikni
kamaytirish;
qatlam suvida koagulyatsiya qilmasligi;
metallarga nisbatan inert (muqarrar) bo‘lishi (zanglamasligi).
Shu bilan birga deemulgatorlar arzon, transport qilinishi oson bo‘lishi, harorat
o‘zgarishi bilan o‘z xususiyatlarini o‘zgartirmasligi, ishlov berilgandan so‘ng
neftning sifati yomonlashmasligi va turli neft – suv emulsiyalarini parchalash
qobiliyatiga ega bo‘lmogi lozim.
112
Noionogen deemulgatorlar o‘zlarining kimyoviy xususiyatlari bilan mana shu
talablarga javob beradi.
