|
Bitiruv malakaviy ishining ob’yekti va predmeti
|
| bet | 4/23 | | Sana | 06.12.2023 | | Hajmi | 3.23 Mb. | | #112421 |
Bog'liq BMI Sotvoldiyev Abdulhamid 18u-19 ready Uslubiy Algoritmlash va dasturlash (tajriba), QXAKT AMALIY USLUBIY, 4 kurs, 3 bob 2, 1- semes, Операциоонная система windows, Шимолий Нишон кони учун газ, UZB OAK JURNALIGA RAHIMOV R .2, 1-Амалий иш Техно меню, 4-kurs21 larga , 9-informatika-darslik, 5.52.01.01 kompyetwr injiniringi tayyor bolgan WORD 11, 2-TOM NAMMTI YSMKT, 2.2 reja, 2.2 docxBitiruv malakaviy ishining ob’yekti va predmeti.
Bitiruv malakaviy ishining obyekti qilib, Namangan viloyati, Yangiqo’rg’on tumaniga tortilgan ochiq taqsimlash qurilmasining 110 kV kuchlanishli tarmog’i olingan. Bu linya Namangan xududiy elektr korxonasiga tegishli bo’lib katta temir tayanchlar orqali Yangiqo’rg’on tomon 110 kv kuchlanish ostida tizilgan va shu bilan birgalikda unda foydalanilgan ximoya relelarini ko’rib chiqilgan.
Bitiruv ishini predmeti esa shu liniyani himoyasi uchun ishlatiladigan o`lchov priborlari, ximoya qurilmalari, himoyalarning turlari va boshqa kerakli vositalar hisoblanadi.
Bitiruv malakaviy ishining maqsadi.
Namangan viloyatidagi Yangiqo’rg’on Ochiq taqsimlash qurilmasining 110 kV kuchlanishli tarmog’ini turli xildagi zamonaviy texnik-texnologik qurilmalarini tadbiq etish va himoyalsh, foydali ish koeffitsentini oshirish va ishonchliligini mustahkamlashni o’z ichiga oladi va bundan tashqari bu linyadagi xar xil turdagi ximoya vositalari jumladan relelar qo’llanilganligi va qanchalik bu qurilmalarni dolzarbligi, ishonchliligi va tezkorligi muhim kasb etadi undan tashqari qanday turdagi rele vositalaridan foydalanilganligi va hisobiy ko’rsatgichlarini ko’rib chiqamiz.
Bitiruv malakaviy ishining amaliy ahamiyati.
Respublikamizning barcha hududlarini elektr energiyasi bilan uzliksiz taminlash va aholiga sifatli xizmat ko`rsatish bugungi kunda muhim ahamiyat kasb etadi. Respublikamiz hududida qariyb barcha katta podstansiyalar hizmat qilib kelmoqda va ushbu bo`lgan talab tobora oshib bormoqda. Tizimni takomillashtirish yuzasidan dunyo mamlakatlari va xususan mamlakatimizda keng qamrovli izlanishlar olib borilmoqda.
I.BOB. RELE HIMOYASI BO’YICHA UMUMIY TUSHUNCHALAR.
Rele himoyasining qo`llanilish sohalari va vazifasi.
Rele himoyasi albattada hamma elektr tizimlarida mavjud yuqorida aytib o’tganimiz kabi bu himoya vositasi hamma elektr sohaga kirib borgan u siz elektr tizimni havfsiz sanab bo’lmaydi chunki u ko’plab vazifalarni bajaradi ulardan biri barcha tizmini va qurilmalarni xavfsiz saqlaydi. Elektr tizimlarida katta va kichik shikastlanishlar sodir bo’lib turadi va ularni o’z o’rnida bartaraf etish kerak chunki oddiy bir kichik shikastlanish o’zidan kattaro’gini va bu shunday davom etsa tizim batamom ishdan chiqishi hech gap emas. Shuning uchun rele himoyasi elektr tizimida muhim kasb etadi. Ularning vazifasi barcha qurilmalarni, linyalarni, divigatellarni shunga o’xshash qurilmalarni himoyalashdan iboratdir. Agar biz bu xolatlardan shu himoyalardan muntazam foydalana olsak albatta elektr tizimi to’xtovsiz barqaror rejimda ishlaydi. Yuqorida ko‘rsatilganlardan xulosa qilib shuni aytish mumkinki, elektr tizimlari va elektr iste’molchilarini shikastlanish va nonormal holatlardan saqlash uchun uning elementlarini himoyalovchi avtomatik qurilma qurish va ishlatishga elektr tizimlarining talabi katta. Elektr tizimida dastavval himoya qurilmasi qilib eruvchan saqlagichlar qo‘llanilgan. Quvvat va kuchlanishni oshishi, elektr tizimlari ulanish sxemalarining murakkablashishi eruvchi saqlagichlarni ko‘p kamchiliklarini namoyon qildi va buning oqibatida yangi himoyalovchi qurilma yaratildi. Bu himoyalovchi qurilma maxsus avtomat-rele bo‘lib, uning yordamida amalga oshiriladigan himoya releli himoya deb nomlanadi. Releli himoya elektr avtamatikaniig asosiy turi bo‘lib, u ishtirokisiz xozirgi zamon elektr tizimlari normal va mustaxkam ishlay olmaydilar. U energetika tizimining barcha elementlarining holatlarini doimo tekshirib, nazorat qilib boradi. Energetika tizimida shikastlanish bo‘lganda himoya uni aniqlaydi va energetika tizimining shikastlangan qismini maxsus katta tokga mo‘ljallangan kuch uzgichlariga ta’sir etib o‘chiradi. Energetika tizimida nonormal sharoit yoki holat bo‘lganda himoya uni aniqlaydi va bu holatning harakteriga qarab, normal sharoitni tiklash uchun kerakli bo‘lgan chora tadbirlarini qo‘llaydi yoki navbatchi shaxsga xabar beradi. Hozirgi zamon energetika tizimi releli himoyalar elektr ta’minotini tez tiklovchi va tizimni normal holatga keltiruvchi mustahkam va aniq elektr avtomatika bilan ta’minlangan. Elektr avtomatikaning qurilmalariga qayta ulash avtomatika (AQU), chastota asosida signallash avtomatika (ACHT) va zaxiradagi manbani ulash avtomatika (ZAU) kiradi. Rele elektr bilan boshqariladigan almashtiruvchi uskuna(viklyuchatel). U bitta yoki bir nechta boshqaruv signallari uchun kirish terminallari to'plamidan va ishlaydigan kontaktli terminallar to'plamidan iborat. Viklyuchatel bir nechta kontakt shakllarida istalgan miqdorda kontaktlarga ega bo'lishi mumkin, masalan, kontaktlarni o'rnatish, kontaktlarni uzish yoki ularning kombinatsiyasi.
:
1.1-rasm. Elektromagnit Rele.
1.2-rasm. Elektromexanik rele sxemasi odatda to'rt jufti ochiq va bir juft yopiq kontaktlar bo'lgan boshqaruv katushkasini ko'rsatmoqda.
Eelektr tizimda releni o’rni va vazifalari juda muhimdir. Ular tizimni stabil va barqaror ishlashini ta’minlaydi va turli xil shikastlanishlardan oldini oladi. Ularni juda ko’p turlari bor va shu turiga qarab ma’lum bir vazifalarni bajarishadi. Rele avtomatlashtirish tizimlarida eng kup kullaniladigan boshkaruv elementlaridan biri xisoblanadi. Ta’sir kiladigan fizik kattaliklariga karab ular elektrik, mexanik, magnit, issiklik, optik, radioaktiv, akustik relelarga bo’linadi. Hozirgi kunda relelarning quyidagi turlardan ham foydalanilmoqda:
|
| |
