|
Elektron darslik yaratish uchun dasturiy vositalarni tanlash
|
| bet | 8/11 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 61,05 Kb. | | #235760 |
Bog'liq Jumanazarova.N A5-guruh kurs ishi-1Elektron darslik yaratish uchun dasturiy vositalarni tanlash.
Document Site, Constructor Elektronic books, Teach Book Lite, NeoBook
dasturiy konstruktorlarni koʻrib chiqish
Elektron darslik bu mavjud oʻquv qoʻllanma, darsliknining undan
foydalanuvchiga qulaylik yaratish maqsadida maxsus dasturiy vositalar
yordamida ixcham holatga keltirilgan maʻlumotlar toʻplamidan iborat. Elektron
darslik tayyorlashda taqdim etilayotgan maʻlumotlar undan foydalanuvchilarga qulay, qiziqarli va kerakli boʻlishligi ahamiyatlidir. Hozirgi kunda elektron
darsliklarni bir necha xil tayyorlash usullari mavjud. Koʻpchilik holatlarda
tayyorlanayotgan elektron darslik maʻlumotlari dastlab HTML sahifalari
koʻrinishiga oʻtkaziladi. HTML tili imkoniyatlaridan foydalanib ham elektron
darslik tayyorlash mumkin. Bu sohaning hozirda imkoniyatlari kengaygan.
HTML sahifalari tayyorlovchi va ularga bezak berish imkonini beruvchi maxsus
dasturlar ishlab chiqilgan. Bunday dasturlarga misol sifatida Microsoft
FrontPage, Dreamweaver dasturlarini keltirish mumkin. Bu dasturiy vositalar
yordamida osonlik bilan elektron darsliklar tayyorlash va tahrirlash
imkoniyatlari mavjud. Lekin bularda maʻlumotlar .html yoki .htm kengaytmali
koʻrinishda saqlanadi va elektron darslik tarkibidagi maʻlumotlar koʻp
boʻladigan boʻlsa uni maʻlumot tashuvchi kompyuter qurilma (fleshka) larga
koʻchirish yoki koʻchirib olish koʻp vaqt talab etadi. Bu esa doim ham
hushlanavermaydi. Anashu holatlardan qochish uchun maxsus dasturiy vositalar
ishlab chiqilgan boʻlib, ular yordamida mavjud HTML tilida tayyorlangan
elektron darsliklarni osonlik bilan exe yoki chm kengaytmali fayllar holatiga
keltirish mumkin. Bunday elektron darsliklar foydalanishga qulayligi va
yuqoridagi kamchliklardan holiligi bilan oddiy HTML maʻlumotlar toʻplamidan
iborat boʻlgan elektron darsliklardan afzal hisoblanadi. Bu elektron darslikning
afzalligi uning hajmini oddiy HTML hujjatlari papkasidan iborat elektron darslik
hajmidan kichikligidir. Bunday elektron darsliklarni koʻchirish yoki koʻchirib
olish oson va qisqa vaqt talab etadi. Butun bir-biriga bogʻlangan HTML
maʻlumotlar bitta exe yoki chm fayli holatiga keltiriladi. Bunday elektron darslik
tayyorlovchi dasturlar orasida SbookBuilder va htm2chmdasturlari oʻziga xos
mavqega ega. Quyida anashu dasturlar imkoniyalari bilan tanishib chiqamiz.
SbookBuilder dasturi yordamida elektron darsliklar tayyorlash.
Hozirda vaqtda bir necha xil elektron darslik tayyorlash imkonini
beruvchi dasturlar mavjud. Oddiy HTML koʻrinishida elektron darslikni biror
bir matn muharrida ham tayyorlash mumkin (misol uchun, HTML sahifalarni
Notepad matn muharrida tayyorlash uchun HTML kodlarini matn muharrigayozib saqlashda .htm yoki .html kengaytma berish kifoya ) yoki maxsus HTML maʻlumotlar tayyorlashga moʻljallangan Microsoft FrontPage, Dreamweaver kabi dasturlari yordamida ham tayyorlash mumkin. Lekin .chm yoki .exe kengaytmali faylllar oʻzining yaxlitligi va oson nusxasini koʻchirib olinishi bilan oddiy HTML sahifalar toʻplamidan iborat elektron darsliklardan afzal hisoblanadi.
Ushbu dastur bepul tarqatiluvchi dasturlardan biri boʻlib osonlik bilan elektron darsliklar tayyorlashga juda qulaydir. Ushbu dasturni global tarmoqning ushbu http://jansfreeware.com manzilidan koʻchirib olish mumkin.Dastur hech qanday oʻrnatilishni talab qilmaydi. Ushbu dastur mavjud HTML sahifalarini .exe fayl koʻrinishidagi elektron darslik holatiga keltiradi. Yaʻni bu dasturda avvaldan tayyorlab olingan bir-biriga bogʻliq HTML sahifalar koʻrinishidagi maʻlumotlarni yaxlit bir .exe fayl koʻrinishiga keltiradi. Uni ishga tushirish uchun SbookBuilder.exe fayli ustida sichqoncha chap tugmasini ikki marta bosamiz va natijadaUshbu dastur bepul tarqatiluvchi dasturlardan biri boʻlib osonlik bilan
elektron darsliklar tayyorlashga juda qulaydir. Ushbu dasturni global
tarmoqning ushbu http://jansfreeware.com manzilidan koʻchirib olish
mumkin.Dastur hech qanday oʻrnatilishni talab qilmaydi. Ushbu dastur mavjud
HTML sahifalarini .exe fayl koʻrinishidagi elektron darslik holatiga keltiradi.
Yaʻni bu dasturda avvaldan tayyorlab olingan bir-biriga bogʻliq HTML sahifalar
koʻrinishidagi maʻlumotlarni yaxlit bir .exe fayl koʻrinishiga keltiradi. Uni ishga
tushirish uchun SbookBuilder.exe fayli ustida sichqoncha chap tugmasini ikki
marta bosamiz va natijadaBaʻzi elektron kitoblar Amazon Kindle planshetiga
moʻljallangan maxsus formatdan foydalanadi. Shu bilan bir qatorda, Adobe
PDF-ni kabi elektron formatda oʻqiydigan talabalarga mos keladigan ochiq
format mavjud. Elektron kitoblar, elektron kitoblar yoki elektron kitoblar uchun
qisqa, elektron shaklda chop etilgan kitobdir. Bu kitobni Internet orqali yuklab
olish orqali darhol kirish imkonini beradi. Kitobni kompyuterda, elektron
oʻquvchi (masalan, Amazon Kindle), smartfon yoki planshetda oʻqish mumkin.
Bir eKitap turli fayl formatlarida, masalan, matn, PDF, boy matn formati, rasm
fayllari va boshqalar sifatida chop etilishi mumkin. 2010-yil 19-iyulda
Amazon elektron kitoblarni jozibali kitoblarga qaraganda sotayotganligini eʻlon
qildi. Quyida qonuniy va bepul elektron kitoblarni topish uchun juda koʻp turli
xil joylarning qisqa roʻyxati keltirilgan. Bepul eBooks boʻlgan saytlar
Project Gutenberg - Onlayn koʻrish uchun, shuningdek, oflayn oʻqish uchun 16
000 dan ortiq bepul elektron kitoblar toʻplami.
Google Kitoblar - yuz minglab bepul va sotib olinadigan kitoblar va
jurnallarni qidirish mumkin boʻlgan bepul Google xizmati.
FreeTechBooks - minglab bepul kompyuter, dasturiy taʻminot,
matematika, sunʻiy aql va tegishli kitoblarning katta toʻplami.
OʻReilly Open Books - eng taniqli kompyuter kitoblari nashriyoti.
OʻReilly kompyuter bilan bogʻliq kitoblarning keng doirasini ochdi.
Bookboon - PDFʻdagi yuzlab turli biznes, maktab darsliklari va sayohat
kitoblarini yuklab olishingiz mumkin boʻlgan yana bir ajoyib xizmat. 25 Free
Computer Science Books - Eng yaxshi kompyuter fanlari bilan bogʻliq
kitoblardan ayrimlarini oʻz ichiga olgan ajoyib post. Wikibooks - Vikimediya
tomonidan yaratilgan juda yaxshi xizmat, har qanday kishi tomonidan tahrir
qilinishi va yaratilishi mumkin boʻlgan kitoblarni yaratishda hamkorlikdagi
harakatlar olib keladi. FreeBooks4Doctors - Bepul meditsina va tibbiy
daftarlarga oid katta kitoblar.
|
DevFree
|
Books
|
-
|
Kompyuter
|
dasturiy
|
taʻminotini ishlab chiqish boʻyicha bepul kitoblar toʻplami.
|
|
|
|
|
|
Siyavula - bepul va oʻzgartirilishi mumkin boʻlgan oʻrta fanlar
|
|
|
|
|
|
kitoblarini topish uchun yaxshi joy.
|
Eslatma: Hozirgi vaqtda kompyuter umidi
|
|
|
|
|
eBook yoki bosma materiallarga ega emas.
Elektron kitobning xususiyatlari. Yangi boshlanuvchilar uchun ekitoblar raqamli qurilmada - planshet, smartfon, kompyuter, va hokazolarni
oʻqish mumkin boʻlgan fayllardir. Ammo, boshqa fayllarni raqamli qurilmalarda
(yaʻni soʻzli hujjatlarda) oʻqib chiqish mumkinligini hisobga olsak, elektron
kitoblar ularni ajratib turadigan oʻziga xos xususiyatlarga ega. E-kitoblar
tahrirlanishi mumkin emas. Elektron kitobning oʻziga xos xususiyati: matnni
tahrir qilish mumkin emas. EK-kitob, har doim, uning mavjud emasligini
taʻminlaydigan formatga aylantirilishi kerak. Raqamli qurilmalarga kirish
imkoniga ega boʻlgan minglab kishilar bilan odamlar muallifning iznisiz hech
qanday tarkibni oʻzgartirishi mumkin. Shunday qilib, haqiqiy eBook sifatida tan
olinishi uchun matni biron-bir tarzda oʻzgartirolmasligi kerak, xuddi qogʻozli
kitob kabi.
E-kitoblar qayta tiklanishi mumkin (istisno bilan). Yana bir muhim
xususiyat shundaki, haqiqiy eBooks qayta ishlanadigan boʻlishi kerak. Buning
maʻnosi, ekranning oʻlchamidan qatʻi nazar, siz elektron kitobni koʻrmoqdasiz,
bu sizning ekraningizga doimo mos keladi; matni matnli chiziqlar va boʻlimlar
bilan formatlangan boʻlib qoladi va siz oʻqiyotgan qurilma raqamlariga mos
kelish uchun tasvirlar qayta boyitilganligidir.
PDF-da, bir istisno mavjud. PDF-larni koʻrib chiqish mumkin emas,
ammo ular qayta ishlanmaydilar, ular texnik jihatdan e-kitoblarni ajratib
turadigan xususiyatlarga muvofiq elektron kitob sifatida baholanmaydi. Biroq
PDF-fayllarni yuklab olish va tarqatish qulayliklaridan foydalanadigan
korxonalar bilan PDF-lar "norasmiy" elektron kitoblarga aylandi va hali ham
keng tarqalgan boʻlib foydalaniladigan eBook formatlari. eBook
formatlari. Agar siz eBook formatini qidirsangiz, siz bir nechta variantnikoʻrishingiz mumkin. Aslida oʻnlab. Biroq, bu formatlarning koʻpchiligini aslida
ishlatish ehtimoli juda nozik. Siz uchun oddiygina maʻlumotni saqlash uchun,
ulardan foydalanish qulayligi va keng tarqalgan formatda qoʻllanilishi mumkin
boʻlgan uchta maʻlumotni koʻrib chiqamiz: EBUP, AZW va PDF. EPUB (.epub)
EPUB yoki elektron nashrlar eng koʻp qoʻllab-quvvatlanadigan format boʻlib,
turli xil qurilmalarda, jumladan, kompyuterlar, smartfonlar, planshetlar va
koʻpchilik talabalar (Kindleʻdan tashqari) bilan tanishish mumkin. EPUB
fayllari qayta ishlanishi mumkin, bu ularni haqiqiy eBooks va kichik
qurilmalarda oʻqishni osonlashtiradi.
AZW (.azw). AZW fayllari Kindle eReaders uchun Amazon tomonidan
ishlab chiqilgan. Bu fayllar xatchoʻplar, izohlar va muhim voqealar kabi
murakkab kontentlarni saqlashi mumkin. Lekin AZW fayllaridan foydalanish
Kindle yoki Kindle ilovalari boʻlgan qurilmalar bilan cheklangan. Bundan
tashqari, faqat Amazon onlayn kitob doʻkonlaridan ham foydalanish mumkin.
PDF (.pdf). Portativ hujjat formati sifatida ham tanilgan PDF texnik jihatdan
taʻrifimizga koʻra, haqiqiy e-kitob emas, lekin bu koʻpchilik odamlar tanish
boʻlgan format. Adobe tomonidan yaratilgan PDF-lar, ulardan foydalanish
qulayligi va maxsus tartiblarni saqlab qolish qobiliyati bilan mashhur. Ular
oʻzlarining formatini ushlab turadilar va qayta ishlanmaydilar, chunki ular kichik
displeyda oʻqish qiyin boʻlishi mumkin. Shunga qaramay, ular hali ham eng teztez ishlatib turadigan eBook formatlaridan biri, ayniqsa bozorda sotuvchilar.
Ommabop eBook qurilmalari. Elektron kitobni turli xil raqamli qurilmalarda
oʻqish mumkin; Albatta, har qanday raqamli ekran.
Soʻnggi yillarda eReader (elektron oʻquvchi) deb nomlangan qurilma,
ayniqsa, elektron kitoblarni oʻqish va saqlash uchun ishlab chiqilgan. EReaderda
- elektron kitoblar oʻqilishi mumkin. Eng mashhur eReader qurilmalarining
baʻzilari quyidagilardir:
Amazon Kindle;
Rakutenning Kobo;
Barnes & Nobleʻs Nook. Ushbu qurilmalardan baʻzilari ichki yoritish bilan yaratilgan, shuning
uchun talabalar yorugʻlikdan mahrum boʻlgandan soʻng oʻqishni davom
ettirishlari mumkin. Taʻlimda elektron kitoblarni qoʻllashning afzalliklariga
quyidagilar kiradi:
- Talabalar va oʻqituvchilarning mobil qurilmalarining oʻzaro aloqasi
hisobiga oʻquv jarayonini boshqarish;
- Talabaning oʻquv materiali boʻyicha natijalari toʻgʻrisidagi axborot
asosida individual qoʻllab-quvvatlashni tashkil qilish;
- Taʻlimda hamkorlik, kommunikativ kompetentlik malakalarini
shakllanishi uchun taʻlim ishtirokchilarining tarmoqli oʻzaro aloqasini tashkil
qilish.
Taʻlimda elektron kitoblarni qoʻllashning kamchiliklariga quyidagilar
kiradi:
- Yozma darsliklarga nisbatan elektron darsliklarni oʻqish
qurilmalari jismoniy shikastlanishlarga xosroq;
- Elektron darslikni oʻqish qurilmalari akkumulyatorlarini
quvvatlantirib turish zarur;
- Narxining hamyonbop emasligi.
Afrikada davlati taʻlim jarayonida elektron kitoblarni qoʻllash. Taʻlim
texnologiyalari sohasida ishlovchilar berkitilgan kompyutere xonalari fenomeni
bilan tanish. Albatta, qimmatliklarni berkitib qoʻyish kompyuterlar paydo
boʻlishidan avval ham boʻlgan. Bu fenomenning avvalgilaridan biri butun
dunyoning koʻpgina taʻlim muassasalariida boʻlgan berkitilgan kitob javonida
fenominidir. Bu fenomen ayniqsa, kitob ishlatish uchun juda qimmatli
hisoblangan juda kambagʻal jamiyatlarda keng tarqalgan.
WorldReader (Amazon ning sobiq rahbarlaridan biri asos solgan,
“etarlicha xizmat ololmayotgan rivojlanayotgan davlatlardagi oilalar va
foydalanuvchilarga millionlab kitoblar olib borish” maqsadida ishlovchi
tashkilot) bu holatga qarshilik koʻrsatishga harakat qiladi. Koʻpgina tashkilotlar
Afrika davlati taʻlim muassasalariga kitoblar sovgʻa qilishadi.
|
| |
