|
Nerv hujayralari va uning tuzilishini tavsiflang
|
| bet | 6/50 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 193,62 Kb. | | #231277 |
Bog'liq Ёш физ. назорат javoblari16. Nerv hujayralari va uning tuzilishini tavsiflang.
Asab hujayralari o'zlariga tushayotgan axborotlarni qabul qiladi va ularni qayta ishlaydi. Hujayralarning tanasi o'simtalariga nisbatan trofik funksiyani bajaradi. ya'ni ulardagi moddalar almashinuvini boshqarib turadi. Mana shu sababli ham hujayra tanasidan aksonning ajratilishi (masalan, poliyemilitda) yoki asab hujayrasining o'lishi aksonlarning qavta tiklanishiga olib keladi. Retseptorlardan yoki boshqa neyronlardan hujayra tanasi ga qarab qo'zg'alish dendritlar bo'ylab tarqalganda aksonlar bo'ylab esa signallar boshqa neyronlarga yoki ishchi a’zolarga o'tkaziladi, aniqlanishicha 30 dan 50 % gacha bo'lgan asab tolalaridan axborotlar markaziy asab tizimiga beriladi. Dendritlarda mikroskopik o'lchamlarga ega bo'lgan o'sim talar (shipiklar) bo'lib, ular boshqa nitronlar bilan tutashuvchi joyning yuzasini jiddiy darajada oshiradi. Bundan o'simtalar bosh miya katta yarimsharlari po'stlog'i hujayralarida maxsus rivojlanishga ega.
17. Nerv markazlari haqida tushuncha va ularning fiziologik xususiyatlari.
Nerv markazlari haqida tushuncha. Markaziy asab tizimining reflektor faoliyati haqidagi ta'lim ot nerv markazlari haqidagi tushunchalar bilan tanishtirdi. Organizmdagi ma'lum reflektor aktni bajarilishida yoki u yoki bu funksiyalarni boshqarilishida ishtirok etuvchi markaziy asab tizimining neyroniarini yig'indisiga nerv markazi deyiladi. Nerv markazlari markazi} asab tizimining turli qismlarida jo y lashgan funksiyalarni boshqarilishida va reflektor reaksivalarda kelishilgan holda ishtirok etuvchi murakkab funksional birlashmalar. ya'ni «neyronlar ansambli» shaklida ko'z oldimizga keladi. Nerv markazlari markaziy asab tizimidagi sinapslar va ularni tashkil qiluvchi neyronlar zanjiriningg tuzilishlari orqali ma'lum xususiyatlarga ega bo'lgan qo'zg'aHshlarni o'tkazilishi bilan aniqlanadigan qator xossalari bilan xarakterlanadi. Asab tizimining asosiy rivojlanish bosqichlari. Asab tizimi embrional rivojlanishning uchinchi haftasida tashqi zarodish varag'idan (ektodermadan) hosil bo'ladi, ya’ni shakllana boshlaydi. Dastlab asab plastinkasi hosil boiadi, qaysiki sekin-asta ikki tomoni ko'tarilgan tarnovga aylanadi. Tarnovchaning tomonlari bir-biriga yaqinlashib, tutashgan nerv navini hosil qiladi. Nerv nayining pastki qismidan orqa miya hosil bo'lsa, nerv nayining yuqorigi qismidan uchta kengaygan birlamchi miya pufaklari hosil boiadi (oldingi, o'rtangi va keyingi yoki rombsimon pufaklar). Besh haftalik embrionda, oldingi pufakning ko'ndalang egatlar bilan va rombasimon pufakning yana ikki qismga boiinib -b esh ta miya pufaklari hosil qilganligi yaqqol ko'rinadi. Beshta miya pufaklaridan bosh miyaning barcha boiim lari hosil boiadi. Beshinchi boiim dan uzunchoq miya, to'rtinchidan - Varoliyev ko'prigi va miyacha, uchinchidan, - o'rta miya, ikkinchisidan - ko'z pufagi va oraliq miya, birinchidan, - bosh miya katta yarimsharlari rivojlanadi. Bular orasida oldingi pufak juda jadal rivojlanadi. Embrional rivojlanishning 3-oyida chap va o'ng yarimsharlarni bog'lab turuvchi qadoqli tana shakllanadi, homiladagi rivojlanishning oltinchi www.ziyouz.com kutubxonasi oyida yarimsharlar to iig 'ich a qoplab oladi. Bu paytda miyaning barcha boiim lari aniq ko'rinib turadi.
|
| |
