50
1.23-rasm. Bul algebrasining asosiy mantiqiy funksiyalarini
NE-I
va
NE-ILI
bazislari yordamida amalga oshirish.
VIII. KOMPYUTERNING ASOSIY XOTIRASI
Asosiy xotira – kompyuterning dasturlar va ma’lumotlarni saqlash uchun
mo‘ljallangan komponentidir. Xotira ma’lum bir uzunlikka ega bo‘lgan axborotlarni
saqlovchi
yacheykalardan
iborat bo‘ladi
.
Hozirgi kompyuterlarning xotirasi
8-bitli
,
ya’ni bir baytli yacheykalardan iborat bo‘lib, xotiraga ana shu baytlarning
adreslari
orqali murojaat qilinadi. Baytlarni
guruhlarga birlashtirilib
so‘zlar
(rus tilida –
slovo) hosil qilinadi. 1, 2, 4 va 8 baytli, ya’ni
8,
16, 32 va 64-bitli
yoki
razryadli
so‘z
uzunliklariga
ega kompyuterlar mavjud [1,5,11]. Ushbu qo‘llanmada kompyuter
xotirasining so‘z
uzunliklarini, protsessorlar ichki registrlarining uzunliklarini
ifodalashda va
boshqa holatlarda
razryad
iborasi qo‘llanilgan.
2.1-rasmda 8-razryadli so‘z uzunligiga ega asosiy xotira tasvirlangan.
51
2.1-rasm. 8-razryadli so‘z uzunligiga ega 64 Kbaytli asosiy xotira.
Ushbu asosiy xotirada yacheykalar adreslarining qiymati
0000
dan
FFFF
gacha
o‘zgarishi mumkin. Asosiy xotiraning umumiy xajmi 64 Kbayt (FFFF – 16 bit,
2
16
=65536 bayt). Hozirda bunday hajmli xotiralar – o‘rnatiladigan kompyuterlarda,
ya’ni kontrollerlarda ishlatilmoqda. Odatda asosiy xotira adreslari 16-lik
sanoq
sistemasida ifodalanadi.
2.2-rasmda so‘z uzunligi 32-razryadga teng bo‘lgan asosiy xotira
tasvirlangan. Bunday so‘z
uzunligiga ega xotiralar, Pentium protsessorlari
o‘rnatilgan kompyuterlarda ishlatilmoqda. Ularda
yacheykalarning adreslari
