52
2.2-rasm. 32-razryadga so‘z uzunligiga ega, baytlari teskari tartibda
joylashtirilgan 4 Gbaytli asosiy xotira.
2.2-rasmda keltirilgan xotirada Pentium protsessorli kompyuterlardagi kabi,
baytlar o‘ngdan chapga qarab joylashtirilgan. Bu
baytlarni teskari tartibda
joylashtirish
deb ataladi (rus tilida – obratnыy poryadok sledovaniya baytov).
2.3-rasmda esa baytlar to‘g‘ri tartibda joylashtirilgan
xotira chizmasi
keltirilgan. Bu xildagi xotira
baytlar to‘g‘ri tartibda joylashtirilgan
xotira deb
ataladi (rus tilida – pryamoy poryadok sledovaniya baytov) va u
SPARS oilasiga
mansub protsessorlarga ega bo‘lgan serverlarda ishlatiladi.
53
2.3-rasm. 32-razryadga so‘z uzunligiga ega, baytlari to‘g‘ri tartibda
joylashtirilgan 4 Gbaytli asosiy xotira.
Buyruqlarni xotiradan o‘qish misolida, xotiraga
murojaat qilish qanday
amalga oshirilishini ko‘rib chiqamiz. 2.4-rasmda asosiy xotiraga murojaat qilish
jarayoni ko‘rsatilgan.
Protsessorning
IP
(Instruction Pointer)
yoki
PC
(Program Counter)
deb
nomlanuvchi registri, tartib bo‘yicha bajarilishi kerak bo‘lgan
buyruq adresini
ko‘rsatish uchun ishlatiladi. Ushbu registr buyruqlar sanagichi yoki buyruqlar
ko‘rsatgichi deb nomlanadi. PC registrida yozilgan adres, ya’ni
navbatdagi
bajarilishi kerak bo‘lgan buyruqning adresi, protsessorning adres shinasi yordamida
asosiy xotira bilan bog‘lanuvchi porti - adres registri orqali xotiraning, xotira adresi
registriga uzatiladi. Shundan so‘ng xotiraning ma’lumotlar registriga ushbu adres
bo‘yicha yozilgan ma’lumot chiqariladi. Bu ma’lumot, ma’lumotlar shinasi orqali
protsessorning registrlaridan biriga,
masalan akkumulyatorga, ya’ni A registriga
kelib tushadi.
55
2.5-rasm. Real va himoyalangan rejimlarda asosiy xotiraning tuzilishi.
Real rejimda xotiraga murojaat qilish
segmentlarga
murojaat
qilish orqali,
himoyalangan rejimda esa,
sahifalarga
murojaat qilish orqali amalga oshiriladi.
Bitta segmentning xajmi – 64 Kbayt, sahifaning xajmi esa – 4 Kbaytga ega bo‘ladi.
