-xodimlar ishlab chiqarishda olgan jarohatlanishlarning og‘irlik
darajasi,
xodimlarda ularning jarohatlanishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan kasallik
mavjudligi to‘g‘risida, shuningdek ularning alkogolli ichimlikdan, giyohvandlik
moddasi yoki toksik modda ta’siridan mast holatda ekanligi haqida ma’lumotlar
olish;
-mehnatni muhofaza qilishga oid talablarga rioya
etilishi ustidan davlat
nazorati va tekshiruvini amalga oshiruvchi organlarning qarorlari, ular
mansabdor
shaxslarining harakatlari (harakatsizligi) ustidan bevosita sudga yoki bo‘ysunuv
tartibida yuqori turuvchi organga yoxud mansabdor shaxsga shikoyat qilish;
-mehnatni muhofaza qilishga oid talablarga rioya etganlik uchun
xodimlarni taqdirlash va moddiy rag‘batlantirish chora-tadbirlarini ko‘rish;
-mehnatni muhofaza qilishga oid talablarni buzganlikda aybdor xodimlarni
intizomiy javobgarlikka tortish.
Ish beruvchi qonunchilikka muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi
mumkin.
(23-moddaning ikkinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-
apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy
bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Ish beruvchi:
-har bir ish o‘rnida mehnat sharoitlarining mehnatni muhofaza qilish
talablariga muvofiq bo‘lishini ta’minlashi;
-binolar,
inshootlar,
asbob-uskunalardan
foydalanish,
texnologik
jarayonlarni amalga oshirish chog‘ida, shuningdek ishlab chiqarishda xomashyo va
materiallarni qo‘llash, ishlar bajarish va xizmatlar ko‘rsatish chog‘ida
xodimlarning xavfsizligini ta’minlashi;
-ish o‘rinlarida mehnat sharoitlarining holati, ayniqsa zararli ishlab
chiqarish omillari va xavfli ishlab chiqarish omillari yuzasidan nazoratni amalga
oshirishi;
-mehnat sharoitlari to‘g‘risida, shu jumladan
kasb kasalliklari va boshqa
kasalliklar xavfi mavjudligi, muayyan ish o‘rinlarida va ishlab chiqarishda
mehnatni muhofaza qilishning holati haqida, shuningdek shu munosabat bilan
xodimlarga berilishi lozim bo‘lgan imtiyozlar va kompensatsiyalar,
shaxsiy
himoya vositalari to‘g‘risida xodimlarni o‘z vaqtida xabardor qilishi;
-qonunchilikda belgilangan tartibda mehnatni muhofaza qilish xizmatini va
yo‘l harakati xavfsizligi xizmatini tashkil etishi;
(23-modda
uchinchi
qismining
oltinchi
xatboshisi
O‘zbekiston
Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda —
Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
-xodimlarni belgilangan normalar bo‘yicha sut, davolash-profilaktika oziq-
ovqati, gazlangan tuzli suv, shaxsiy himoya hamda gigiyena vositalari bilan
ta’minlashi, shuningdek jamoaviy himoya vositalari qo‘llanilishini ta’minlashi;
-xodimlarning mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha yo‘l-yo‘riqlar olishini,
mehnatni muhofaza qilish masalalari bo‘yicha o‘quvdan, qayta tayyorgarlikdan
o‘tishini, malaka oshirishini va bilimlari tekshirilishini ta’minlashi;
-mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha o‘quvdan o‘tmagan, yo‘l-yo‘riqlar
olmagan va bilimlari tekshirilmagan shaxslarni ishga qo‘ymasligi;
-xodimlarga imtiyozlar va kompensatsiyalar belgilanadigan,
imtiyozli
shartlarda pensiyaga chiqish huquqi beriladigan, nogironlar band bo‘lgan zararli,
xavfli va boshqacha mehnat sharoitlariga ega ish o‘rinlarida qonunchilikda
belgilangan tartibda ish o‘rinlarining mehnat sharoitlari bo‘yicha attestatsiyasini
o‘tkazishi;
(23-modda
uchinchi
qismining
o‘ninchi xatboshisi O‘zbekiston
Respublikasining 2021-yil 21-apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda —
Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
-dastlabki tarzda (ishga kirayotganda) va davriy (mehnat faoliyati
davomida) majburiy tibbiy ko‘riklar belgilangan tartibda o‘tkazilishini tashkil
etishi;
-mehnatni muhofaza qilishga oid talablarga rioya etilishi ustidan davlat
nazorati va tekshiruvini amalga oshiruvchi organlarga, shuningdek kasaba
uyushmalariga va xodimlarning boshqa vakillik organlariga ularning mehnatni
muhofaza qilish holati, baxtsiz hodisalarni va kasb kasalliklarini tekshirishi
yuzasidan
nazoratni, tekshirishni va monitoringni amalga oshirishi uchun zarur
bo‘lgan axborot va materiallarni taqdim etishi;
-avariya vaziyatlarining oldini olish, bunday vaziyatlar yuzaga kelganda
xodimlarning hayoti va sog‘lig‘ini saqlash, shu jumladan jabrlanganlarga birinchi
yordam ko‘rsatish bo‘yicha chora-tadbirlar ko‘rishi;
-mehnatni muhofaza qilishga oid talablarga rioya etilishi ustidan davlat
nazorati va tekshiruvini amalga oshiruvchi organlarning ko‘rsatmalarini
bajarishi
hamda kasaba uyushmalarining va xodimlar boshqa vakillik organlarining
taqdimnomalarini ko‘rib chiqishi;
-ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklaridan davlat
tomonidan majburiy ijtimoiy sug‘urta qilinishini, shuningdek ish beruvchining
fuqarolik javobgarligi majburiy sug‘urta qilinishini ta’minlashi;
ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni va kasb kasalliklarini belgilangan
tartibda tekshiruvdan o‘tkazishi, shuningdek ularning hisobini yuritishi shart.
Ish beruvchining zimmasida qonunchilikka muvofiq
boshqa majburiyatlar
ham bo‘lishi mumkin.
(23-moddaning to‘rtinchi qismi O‘zbekiston Respublikasining 2021-yil 21-
apreldagi O‘RQ-683-sonli Qonuni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy
bazasi, 21.04.2021-y., 03/21/683/0375-son)
Nazorat savollari:
1. Xodimning mehnatni muhofaza qilish sohasidagi huquqlari va majburiyatlari
nimalardan iborat?
2. Ish beruvchining mehnatni muhofaza qilish sohasidagi huquqlari va
majburiyatlarini izohlab bering.
3. Ish beruvchi qonunchilikka muvofiq boshqa qanaqa huquqlarga ega?
