|
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
Pdf ko'rish
|
| bet | 153/167 | | Sana | 18.01.2024 | | Hajmi | 2,16 Mb. | | #140538 |
“Fizika va texnologik ta’lim” jurnali | Журнал “Физико-технологического
образование” | “Journal of Physics and Technology Education” 2021, № 4 (Online)
Journal of Physics and Technology Education | https//phys-tech.jspi.uz/
156
bu tikan mehnatini chekkin va Hotamning minnatidan qutulgin», - deb javob
qiladi. Hotam Toyi cholning bu so'zlariga tan beradi va halol mehnat bilan kun
kechirishi uning himmatidan baland ekanligini anglaydi.
Alisher Navoiy mehnatning insonni go'zallashtirishi, faqat mehnat tufayligina
insonning kamol topishi mumkinligini ta'kidlaydi. Shu maqsadda u qator
mehnatsevar badiiy obrazlarni yaratadi. Masalan, «Farhod va Shirin» dostonining
asosiy qahramoni Farhod ana shunday qahramonlar jumlasidandir. Farhod
Armaniston o'lkasiga qadam qo'yganda, o'z yurtida Qorandan o'rgangan tosh
yo'nish hunarini ishlatib, og'ir mehnatdan ezilgan xalqqa yordam beradi. O'z
hunari, mehnati tufayli bir tomondan xalqning og'ir mehnatini yengillashtirgan
bo'lsa, ikkinchi tomondan sevgilisi Shirinning hurmatiga sazovor bo'ladi.
Farhodning mehnatsevar va ijodkorligidan ilhomlangan Alisher Navoiy o'z
dostonining ikkinchi nomini «Mehmonnoma» deb ataydi. Mehnatga muhabbat,
ijodkorlik dostonning markaziy masalalaridan biri bo'lib hisoblanadi.
Navoiy «Mahbub-ul qulub» asarida esa turli ijtimoiy guruhlarning hayotidagi
o'rnini belgilaydi, fazilat va nuqsonlarini ko'rsatadi. Dehqonlar to'g'risida fikr
yuritar ekan, «Dehqonki dona sochar, yеrni yormoq bila rizq yo'lin ochar. ... Olam
ma'murlig'i alardin va olam ahli masrurlig'i alardin. Har qayonki, qilsalar harakat,
elga ham qut yetkur, ham barakot», - deb dehqonlarni, ya'ni, mehnatkash insonni
ulug'laydi. Shu bilan birga shoir bu asarida tekinxo'rlarni, nojo'ya ish tutuvchi
kishilarni, ochko'z va ta'magirlarni, mehnat qilmay hayot kechiruvchi shaxslarni
tanqid qiladi.
Ma'rifatparvar shoir Furqat ham o'zining ma'rifiy she'rlarida ilm, hunar haqida
fikr yuritar ekan, har bir sog'lom fikrlovchi insonni hunar egallashga da'vat etadi,
hunarga mehr qo'ygan, uni o'rganishni da'vat etgan kishining jahonda qadri baland
bo'lajagini uqtiradi .
Pedagog-shoir H.H.Niyoziy esa maktab yoshlarni ilmli, odobli qilib
tarbiyalashi va hunarga o'rgatishi kerak, - deb ta'kidlagan ekan, yoshlar ma'naviy
fazilatlarining shakllanishida mehnatning rolini yuqori baholaydi. She'rlarida
bolalarni ota-onalarining mehnati qadriga yetishga undaydi.
Hamza Hakimzoda Niyoziy yoshlikda ilm olishning ahamiyati haqida gapirar
ekan, «O'qi», «Kitob», «Qalam» kabi she'rlarida ilmni mehnatsiz egallab
bo'lmasligi to'g'risidagi g'oyani ilgari suradi. Xulosa qilib aytganda u yoshlarga
kelajakda o'z orzulariga yetishish, ilm-fanni egallash uchun yoshlikdan mehnat
qilish zarurligini ta'kidlaydi.
Yuqoridagi fikrlar o'quvchi-yoshlarning mehnat tarbiyasida muhim vosita
sanaladi deb o’ylaymiz.
|
| |
