|
Oliy va o‘rta maxsus ta’lim
|
| bet | 33/81 | | Sana | 22.01.2024 | | Hajmi | 40,48 Mb. | | #143055 |
Bog'liq CHIZMACHILIK.2020.Valiyev (1)
“Bolt odatda biriktirilishi lozim bo‘lgan qismlarda ochilgan teshikdan o‘tkazilib, ularni birga ushlab turish uchun oxiri gayka bilan maxkamlanadi. 17.18 shaklda ikki metal bo‘laklari olti qirra kallakli bolt, olti qirra gayka va
shayba bilan biriktirilgani ko‘rsatilgan. Agar birikuvchi qismlar yuzasi oldida silliq bo‘lsa shayba shart emas.”3
|
|
Shakl 17.17 - bolt, gayka va shayba
|
Shakl 17.18 - Gaykaning sektsiyali bosh ko‘rinishi. bolt va shaybaning qismli
pozitsiyasi
|
Boltli birikmada biriktiriluchi (ikki va undan ortiq) detallar bolt, gayka va shaybalar yordamida o‘zaro biriktiriladi (6.1-rasm). 6.1-rasm, a da boltli birikmaning yaqqol tasviri, b da esa ortogonal proyeksiyasi ko‘rsatilgan. Boltli birikmalar o‘zining mustahkamligi bilan ajralib turadi.
Boltli birikmalar konstruksiyasi to‘liq ko‘rsatilgan (6.1-rasm, b), soddalashtirilgan (6.2-rasm, a), shartli (6.2-rasm, b, c) ko‘rinishlarda chizilishi mumkin. Yig‘ish chizmalarida soddalashtirilgan turi chizilsa, sxematik chizmalarda shartli turi chiziladi. Qolgan hollarda asosan konstruksiyasi to‘liq ko‘rsatilgan turi chiziladi.
3 M.B.Shah, B.C.Rana. “Engineering Drawing” –Indiya, 2007- Threaded Fasteners 427 b.
a) b)
6.1-rasm
Boltli birikmalarda boltning uzunligi l biriktirilishi lozim bo‘lgan detallar H1 va H2 larning qalinliklariga bog‘liq bo‘lib, u quyidagicha aniqlanadi: l=H1+H2+1,3d. Bu yerda 1,3d ga shaybaning qalinligi s, gaykaning balandligi H va rezbaning gaykadan chiqib turadigan ehtiyot qismi faskasi bilan kiradi. Soddalashtirilgan boltli birikmada bolt rezbasi butun sterjen bo‘yicha chiziladi, faskalar tasvirlanmaydi, bolt va biriktiriluvchi detallar orasidagi tirqish (zazor) ko‘rsatilmaydi.
a) b) c)
6.2-rasm
Boltli birikmaning tarkibidagi detallarning o‘lchamlarini shartli harfli parametrlari 6.3-rasmda ko‘rsatilgan.
6.3-rasm
|
| |
