|
Optik aloqa asoslari
|
| bet | 30/160 | | Sana | 13.01.2024 | | Hajmi | 1 Mb. | | #136728 |
Bog'liq Optik aloqa asoslari (N.Yusupov, R.Isayev)I Chiqishdagi
’ yo ‘qotishlar
Kirishdagi
yo ‘qotishlar
Yutilishdan hosil
bo ‘ladigan yo ‘qotishlar
I
Bukilishdan hosil
bo ‘ladigan Ulanishlardagi
yo ‘qotishlar y0 ‘qotishlar
Sochilishdan hosil
bo ‘ladigan yo ‘qotishlar
-rasm. Optik signalni uzatish sifatiga ta’sir qiluvchi omillar
Optik nurlanishning berilgan to'lqin uzunligi uchun so‘nish koeffitsiyenti tolaga kiritiladigan optik quwatni toladan qabul qilingan optik signal quwatiga nisbati orqali aniqlanadi. Odatda, so‘nish koeffitsiyenti detsibelda (dB) ohchanadi va optik tola parametrlari, shuningdek, to'lqin uzunligiga ham bog‘liq. So‘nish- ning to‘lqin uzunligiga boghiqligi nochiziqli xarakterga ega bo‘lib, bu bog'lanish grafigi 2.7-rasmda ko'rsatilgan edi. 2.4-jadvalda turli to‘lqin uzunliklari uchun so‘nish qiymatlari berilgan.
2.4-jadval
Turli to‘lqin uzunliklari uchun so‘nish qiymatlari
Shaffoflik oynalari
|
To‘lqin nzunligi 1X, mkm
|
So‘nish a, dB/km
|
1
|
0,85
|
2-3
|
2
|
1,3
|
0,4-1,0
|
3 .
|
1,55
|
0,2-0,3
|
Birinchi shaffoflik oynasi keng polosali yorug'lik nurlanish manbalari va qisqa to'lqinli lazerdan foydalanib, signallarni yaqin masofalarga uzatishda qo‘llaniladi.
Ikkinchi shaffoflik oynasining to‘lqin uzunliklari telekommuni- katsiyada ko‘p qo'ilaniladi. Bu oyna nisbatan kam so'nish koef- fitsiyentiga ega bo'lib, bu diapazonda signallarni uzatish uchun keng polosali optik nurlanish manbalari ishlatiladi. Buning asosiy
70
www.ziyouz.com kutubxonasi
sababi ushbu diapazonda kvars shishasi minimal xromatik dispersiya qiymatiga ega bo'lib, u arzon nurlanish manbalaridan foydalanish imkonini beradi.
Uchinchi oynaning asosiy afzalligi so‘nish koeffitsiyentining minimalligi hisoblanadi. Biroq yuqori tezlikli tizimlaming oqimlarini uzatishda dispersiya qiymati oshib ketadi. Dispersiya qiymatini kamaytirish uchun dispersiyani kompensatsiya qiluvchi quril- malarning qo'llanilishi talab etiladi, bu esa tolali optik aloqa tizimlarining narxini oshiradi.
2.5. Optik toladagi dispersiya hodisasi va lining turlari
Optik tolada signallarni uzatish sifatiga ta’sir qduvchi eng mu- him omillardan biri dispersiya hisoblanadi. Dispersiya — bu yorug‘lik impulslari oxirlarining cho ‘zilishi, ya ’ni impulslarning kengayishidir. Impulslar kengayib, bir-birini qoplaydi, simvollararo buzilishlar yuzaga keladi va qabul qilishda impulslar ketma-ketligidan uzatilgan fbydali informatsiyani ajratib bo'lmay qoladi (2.18-rasm).
2.19-rasm. Dispersiya turlari
71
www.ziyouz.com kutubxonasi
Dispersiya o‘tkazish qobiliyatini kamaytirib, optik tizimlarning ish tezligini chegaralaydi. Dispersiya — impulslarning kengayishi, L uzunlikli kabelning kirish va chiqishidagi impulslar davomiy- ligining kvadratik farqi sifatida quyidagi formuladan aniqlanadi:
t (L) = - t2kir. • (2.14)
Odatda, dispersiya bir kilometr hisobida me’yorlashtiriladi va ps/km da o‘lchanadi.
|
| |
