O’quv – uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalari o’qituvchilari va talabalari, umumiy fizika, nazariy fizika, astronomiya fanlarini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarini qo’llash jarayonlariga qiziquvchilar uchun mo’ljallangan

45 
(8) 
Demak, difraksion panjaraning ajrata olish kuchi spektrning tartibiga va tirqishlarning 
soniga proporsional bо‘ladi.
Agar yassi tо‘lqin panjaraga 

burchak ostida tushayotgan bо‘lsa, difraksion panjara 
formulasi quyidagi kо‘rinishda bо‘ladi: 
(9) 
Rentgen nurlarining difraksiyasi uchun 
(10) 
Laue formulalari va
(11) 
Vulf-Bregg formulalaridan foydalaniladi. 
Tayanch iboralar: 
Difraksion panjara va uning formulasi, difraksion panjara dispersiyasi, chiziqli 
va burchakli dispersiya, ajrata olish kuchi, nurlarning panjaraga burchak ostida 
tushishi, rentgen nurlarining difraksiyasi, Laue va Vulf-Bregg formulalari. 
Sinov savollari: 
1.
Difraksion panjaraning ishlashini tushuntirib bering.
2.
Difraksion panjara nima maqsadda ishlatiladi?
3.
Difraksion panjara davri nima?
4.
Difraksion panjara dispersiyasi spektral chiziqlar shakliga qanday ta’sir qiladi?
5.
Spektral asboblarning ajrata olish kuchini kanday oshirish mumkin?
6.
Oddiy sharoitlarda rentgen nurlarining difraksiyasini kuzatish nima uchun 
qiyin?
 
 
 

46 

Download 3,61 Mb.