|
- Mavzu. Bir o’qli va ikki o’qli kristallar. Yorug’likning ikkilanib sinishiBog'liq Majmua Optika ZAXIDOV I18- Mavzu. Bir o’qli va ikki o’qli kristallar. Yorug’likning ikkilanib sinishi.
Yorug‘likni kabul qiluvchi qurilmalar yorug‘lik tez о‘zgaruvchan maydon
bо‘lganligi uchun uning о‘rtacha qiymatini qabul qiladi. Shuning uchun biz faqat
yorug‘likning amplitudasi tо‘g‘risidagina gap yurita olamiz. Tо‘lqin fazasini qayd
qilish uning manbai tо‘g‘risida ma’lumot beradi Demak, tо‘lqinlar manbalarining
joylashishi tо‘g‘risida tо‘liq tasavvurga ega bо‘lish uchun tо‘lqinlarning amplitudalari
taqsimotini ham, fazalar taqsimotini ham о‘lchab bilishimiz kerak.
Fazalar taqsimotini interferension hodisalar yordamida aniqlashimiz mumkin.
Interferensiyaning mohiyati shundaki, kogerent tebranishlar qо‘shilganda ularning
fazalar farqi natijaviy tebranish amplitudasini о‘zgartiradi, ya’ni tо‘lqinlarning
fazaviy
munosabatlarini
interferension manzaraning
amplitudaviy strukturosiga
aylantiradi.
Shu usul bilan manba tasvirini yozib olish va qayta tiklashga
golografiya
deyiladi.
Yassi tо‘lqinni golografiyalash
.
N
ekranga
1
yassi tо‘lqin tushayotgan bо‘lsin.
Sinov tо‘lqini yoki
tayanch tо‘lqin
deb ataluvchi tо‘lqin sifatida xam
0
yassi tо‘lqin
olamiz. Agar manba yetarli darajada kogerent bо‘lsa,
N
ekranda parallel davriy
tasmalar kо‘rinishidagi interferension manzara bо‘ladi. Tasmalar orasidagi masofa
tо‘lqin uzunligining
1
va
0
tо‘lqinlar tarqalishlari yо‘nalishlari orasidagi
2
burchakka
nisbatiga teng:
yoki
(1)
Qabul qilgichning sirtidagi fazalar taqsimotida tо‘lqinga tegishli bо‘lgan
ma’lumot olinadi, ya’ni
1
tо‘lqinning tayanch tо‘lqinga nisbatan qanday joylashganligi
aniqlanadi.
Endi tо‘lqinlarni qayta tiklashni kо‘rib о‘tamiz. Fotoplastinkani oldin о‘zi
ekspozitsiyalangan joyga о‘sha vaziyatda qо‘yamiz va
|
| |
