20- Mavzu. Suniy optik anizotropiY. Deformatsiya natijasida xosil bo’lgan anizotroplik. Yorug‘likning sinish qonunini uch yoqli optikaviy prizma uchun qо‘llaymiz.
LL’ nur prizmaning
AS yog‘iga shunday tushadiki, bunda u prizmaning
AVS kesim
tekisligida sinadi. Sо‘ngra u ikkinchi marta prizmaning
AV yonida sinadi va prizmadan
ikkinchi marta sinib о‘tib, boshlang‘ich yо‘nalishdan
burchakka og‘adi. Bu burchak
kattaligi
i 1 tushish burchagi va prizma uchidagi
burchak bilan quyidagi munosabat
orqali bog‘langan bо‘ladi:
(1)
Nurlarning prizmada simmetrik о‘tishida
L nur prizmaning ikkala tomonidan
uning
A uchiga nisbatan teng kesmalar kesganda
burchak eng kichik qiymatga ega
bо‘ladi. Bu vaqtda
i 1 va
i 2 burchaklar о‘zaro teng bо‘ladi. Unda
(2)
hosil bо‘ladi. Sinish qonuniga asosan va
i’=i’ 1 +i’ 2 =
2 ekanligini e’tiborga olib
quyidagilarni yozish mumkin:
(3)
Agar
kichik bо‘lsa, u holda
ham kichik bо‘ladi, Shuning uchun:
= (n – 1)
(4) Bu prizma formulasidir.
Prizmaning burchak dispersiyasi
(5)
ga teng.
Yorug‘likning sferik sirtlarda sinishi. S sferik sirtda yorug‘likning sinishini
kо‘rib о‘tamiz.
A nuqta yorug‘lik manbai,
A' nuqta esa uning tasviri bо‘lsin. Rasmdan
foydalanib quyidagilarni yozamiz:
52
(6)
Sinish qonuni va burchaklarning kichikligini e’tiborga olib:
(7)
(6) tenglamaning birinchi tenglamasini
