107
Tashqi qurilma tomonidan signal berilganda XBEB kontrolleri protsessorga
“XBEB ga so‘rov” jo‘natadi, protsessor shinalarni va kirishtish/chiqarish yo‘lini
bo‘shatadi, so‘ng axborot uzatishni boshlashga protsessordan XBEB ga tasdiq
signali ketadi. O‘qish va yozishda uzatilayotgan so‘zni
registrga buferlash sodir
bo‘ladi, chunki operativ hotira va tashqi qurilmaning ishlash tezliklari farq qiladi.
Protsessorning manzillar registri va buyruqlar sanoq qurilmasi sinxron ravishda har
bir almashuv taktidan so‘ng mos ravishda birga oshadi/kamayadi.
Protsessorning ishiga hozirda bajarilayotgan buyruqning barcha
bosqichlarida
aralashish mumkin, faqat “buyruqlarni o‘qish” momentidan
tashqari.Tashqi qurilmani muloqotini tashkillashtirish
usuli operativ hotira va
tashqi qurilmanlarning tezligini holatiga bog‘liq.
Umumiy ko‘rinishda XBEB ish tartibi bo‘yicha uzatish sodir bo‘lganda
quyidagi harakatlar bajariladi:
1.Protsessor qurilma ko‘rsatgichlarini, operatsiyani qurilmada bajarish uchun,
uzatiladigan axborotlar uchun borish joyi yoki manba bo‘lgan hotira manzilini va
o‘tqaziladigan baytlar sonini berib XBEB ish tartibini chaqiradi.
2.XBEB kontrolleri qurilmada operatsiyani ishga tushiradi va ichki ulanish
uchun signal uzatadi. Axborotlarga ega bo‘lish mumkin bo‘lganda (qurilmadan yoki
hotiradan), u ularni o‘tqazadi. Qurilma o‘qish yoki yozish uchun hotira manzilini
yetkazadi. Agarda so‘rov bittadan ko‘p uzatish seansini talab qilsa (transfer), XBEB
kontrolleri navbatdagi manzilni hosil qiladi, keyingi transfer boshlanadi. Bu
mexanizmni ishlatib, kontroller uzunligi ming baytni tashkil qilgan transferni to‘liq
protsessorni bezovta qilmasdan tugallashi mumkin. Ko‘p
XBEB kontrollerlari
uncha katta bo‘lmagan hotiraga ega, u transferda ushlanish bo‘lganda va
shuningdek asosiy bo‘lish uchun kutish bo‘lganda bemalol shug‘ullanish
imkoniyatini beradi.
3.XBEB-transferi
tugashi bilan, kontroller protsessorni uzadi,
u shundan
so‘ng barcha operatsiya muvaffaqiyatli bajarildimi yoki yo‘qligini XBEB
qurilmasiga signal jo‘natib yoki hotirani tadqiqot qilgach aniqlay oladi.
108
Odatda XBEB bloklari bilan nisbattan quvvatli kontrollerlar modeli
ta’minlanadi. Asosan XBEB hotira bilan tashqi
qurilmalar muloqati uchun
ishlatiladi, ular axborotni katta oqimini hosil qila oladi: tarmoq kontrollerlari, ARO‘
va RAO‘.
