|
O‘zbek tili va adabiyoti kafedrasi o`zbek adabiyoti
|
| bet | 122/155 | | Sana | 10.01.2024 | | Hajmi | 1,2 Mb. | | #133618 |
Bog'liq portal.guldu.uz-O`zbek adabiyotiYozma yodgorliklar
Qadimgi yodgorliklarning yozuv xususiyatlari. Ieroglifik va piktografik yozuvlar. Mixxatlar va runiy yozuvdagi ilk manbalar.
«Avesto» yodgorligi (er.av.VII asr) zardushtiylikning muqaddas kitobi ekanligi. «Avesto» qadimgi mif va afsonalar majmui sifatida. Zardusht shaxsi haqidagi ma’lumotlar. Uning tarkibiy tuzilishi. Asosiy qism va Zandlar. «Avesto»ning ilmiy-tarixiy qimmati. «Avesto»ning o’rganilishi tarixidan. «Avesto» adabiy manba sifatida. Asardagi etakchi qahramonlar va timsollar. “Avesto”ning badiiy xususiyatlariga doir.
O’rxun-Enasoy obidalari (VI-VIII asrlar) adabiy manba sifatida. Yodgorliklarning yaratilish tarixi va tarqalish o’rni. Ularning kashf etilishiga oid ma’lumotlar. Bilga xoqon yodgorligida Vatan daxlsizligi uchun kurashning aks etganligi. Kul Tegin yodgorligi. O’rxun-Enasoy toshbitiklari adabiy manba sifatida. Toshbitiklarning til xususiyatlari, adabiy qimmati. O’rxun-Enasoy yodgorliklarining janr xususiyatlari: tarixiy-qahramonlik dostonlari, qo’shiq va yig’i janrlari. Toshbitiklar va turkiy xalqlar og’zaki ijodi o’rtasidagi munosabat. O’rxun-Enasoy yodgorliklarida mifologik tasavvurlar. To’nyuquq bitigi. Unda shaxs va millat erki. Irq bitigi (Ta’birnoma) adabiy manba sifatida.
Islom madaniyatining shakllanishi va musulmon intibohi (renessansi). Somoniylar, saljuqiylar, g’aznaviylar va qoraxoniylar davrida islomiy madaniyat. Hadis to’plash an’anasi va unda turkistonlik buyuk muhaddislarning roli. Imom Buxoriy va at-Termiziy. «Al-jome’u-s-sahih» va «Shamoyili Muhammadiyya» asarlari. IX-X asrlarda arab tilining madaniy hayotga faol aralashuvi.
Arab va fors tillaridagi adabiyot. Turkiy xalqlarning arab va fors tillarida ijod etishi. Markaziy Osiyo buyuk allomalar vatani: Abu Nasr Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Ibn Sino asarlarida adabiyot masalalari. Badiiy asarlar va tazkirachilik. Abu Mansur as-Solibiy va uning «Yatimatu-t-dahr» asari. Chag’oniyon adabiy muhiti.
|
| |
