|
Mumtoz didaktik badiiy ijod, dostonchilik va qissachilikning vujudga kelish davri ( XI-XIII asrlar)
|
| bet | 123/155 | | Sana | 10.01.2024 | | Hajmi | 1,2 Mb. | | #133618 |
Bog'liq portal.guldu.uz-O`zbek adabiyotiMumtoz didaktik badiiy ijod, dostonchilik va qissachilikning vujudga kelish davri ( XI-XIII asrlar)
XI-XIII asrlarda Markaziy Osiyoda madaniy hayot. Turkiy tilning yangi adabiy bosqichga ko’tarilishi. Qoraxonlilar davrida turkiy madaniyatning taraqqiyoti. Bolasog’un va Koshg’ardagi madaniy hayot. Turkiy dostonchilik maktabining vujudga kelishi. Badiiy asarlarda Qur’oni karim va Hadisi sharif sharhlari.
Mahmud Koshg’ariy va uning “Devonu lug’oti-t-turk” asari. “Devonu lug’oti-t-turk” – adabiy manba sifatida.
Yusuf Xos Hojib hayoti va ijodining manbalari. “Qutadg’u bilig” hamda ijtimoiy-siyosiy va falsafiy masalalar. Dostonda axloqiy va estetik qarashlar. Doston janrlari: masnaviy, qasida, to’rtlik va g’azal unsurlari. Asarning ahamiyati.
Ahmad Yugnakiy hayoti va ijodining manbalari. Adib Ahmad Yugnakiy hayoti va ijodining o’rganilish tarixi. “Hibatu-l-haqoyiq” asari. Asar mavzui va tarkibi. Hadislar asosida badiiy asar yaratish an’anasi. Asarning badiiy xususiyatlari.
Xoja Ahmad Yassaviy ijodi. Turkiy she’riyatda hikmat janrining shakllanishi. “Devoni hikmat” asari va uning tarkibi. Yassaviy izdoshlari. Sulaymon Boqirg’oniy asarlari. “Boqirg’on kitobi” mundarijasi.
Tasavvufiy talqinlar va badiiy tafakkurning yuksalish davri
(XIV-XVI – asrlar)
Davr madaniy hayotiga sharh. Turkistonda tasavvufning vujudga kelishi va tarqalishi. Tasavvuf tarixida irfon bosqichi. Ibrohim Adham, Shaqiq Balxiy va Imom G’azzoliy asarlari. Ilk turk mutasavviflari ijodi. Yassaviylik tariqati va uning adabiy manbalari. Kubroviyya tariqati va bu tariqatning badiiy ijodda aks etishi. Adabiy janrlar va ularning taraqqiyoti.
Nosiriddin Rabg’uziy hayoti va ijodining manbalari. Adib ijodining o’rganilish tarixidan. Payg’ambarlar tarixi asosida yaratilgan asarlar. “Qisasi Rabg’uziy” (“Qisasu-l-anbiyo”) asarining tarkibi. Asar tarkibidagi hikoya va mumtoz she’riy janrlar.
Sayfi Saroyi ijodi. Shoir lirikasining mundarijasi va badiiy xususiyatlari. “Suhayl va Guldursun” dostoni. “Gulistoni bi-t-turkiy” asari. Ma’rifiy-ta’limiy adabiyot.
Haydar Xorazmiy ijodi. Shoir hayoti va ijodining manbalari. “Maxzanu-l-asror” dostoni va Nizomiy ijodiga munosabat. Dostonning kompozitsion qurilishi va syujeti.
|
| |
