O’zbekiston aloqa, axborotlashtirish va kommunikatsiya texnologiyalari davlat qo’mitasi toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti

• 
  shaharlararo va xalqaro tеlеfon aloqasi – 2 foiz;
  
• 
  shahar va qishloq tеlеfon aloqasi – 11 foiz;
  
• 
  kanallarni ijaraga bеrish – 0,5 foiz;
  
• 
  xalqaro opеratorlar – 2,3 barobariga;
  
• 
  Intеrnеt va ma’lumotlar uzatish tarmog‘i – 51 foiz;
  
• 
  mobil opеratorlarning ulanishi – 11 foiz;
  
• 
  aloqa xizmatlaridan tushgan boshqa daromadlar – 29 foiz.
  

Umumiy sarf-xarajatlarga nisbatan sarf-xarajatlarning solishtirma nisbatlari:

• 
  ishlab chiqarish xarajatlari – 52,5 foiz;
  
• 
  ma’muriy xarajatlar – 3,0 foiz;
  
• 
  opеratsion xarajatlar – 25,7 foiz;
  
• 
  sotish va rеklama uchun xarajatlar – 1,5 foiz;
  
• 
  moliyaviy xarajatlar – 17,3 foiz.
  

Zamonaviy menejment fan va amaliyot sohasi sifatlaridan ko’ra odamlarni boshqarish san’ati sifatida ko’proq namoyon bo’ladi. Korxonaning tashkiliy rejasida ko’zda tutilgan barcha tadbirlar, amaliyotning ko’rsatishicha, ishlab chiqarishni rivojlantirish vazifasi korxona rahbariyatidan tashqari xodimlar jamoasining ham zimmasida bo’lsa muvaffaqiyatli tuzilishi, kelgusida esa o’z vaqtida va samarali amalga oshirilishi mumkin. Xodimlar iqtisodiyotda boshqaruvning aktsiyadorlik shakllari etakchilik qilayotgan, biznes va tadbirkorlik faqatgina biznes uchun tug’ilgan, tanlangan shaxslarning emas, balki har bir shaxs shug’ullanishi mumkin bo’lgan hozirgi sharoitlarda ko’plab xo’jalik subyektlarining xulq-atvori uchun qoidaga, deyarli zaruratga aylanib bormoqda.

Biroq, korxona muvaffaqiyati yo’lidagi butun jamoaning, kollektivning harakatlari ilmiy menejment tamoyillari va talablariga zid kelmasligi kerak. Birinchidan, jamoaning har bir a’zosi – oddiy ishchidan to birinchi rahbargacha korxonada belgilangan qonun-qoidalarga asosan o’z vazifa va majburiyatlarini bajarishi, ikkinchidan, mansabdor shaxslar, bo’linma va xizmatlar o’rtasidagi o’zaro bo’ysinishning ta’minlanishi, uchinchidan esa, boshqaruvni tashkil qilishda chuqur bilimga ega xodimlarni tanlash va samaradorlik ta’minlanishi lozim.

Ma’lumki, har bir shaxs o’ziga yarasha alohida hususiyatlarga ega bo’ladi. Agar rahbar xodim, mutaxassis o’z salohiyatini to’liq ochib berishini istasa boshqaruv jarayonida har bir shaxsga o’ziga xos yondashishi zarur. Inson tabiatini yaxshi bilmagan rahbar muvaffaqiyatga umid qilishi qiyin, tashkiliy reja esa qog’ozda qolib ketadi. Tajribalarning ko’rsatishicha, ko’plab qo’l ostidagi xodimlar faoliyati ko’p jihatdan rahbariyat bilan munosabatlar xarakteriga bog’liq bo’ladi. Aynan rahbariyat kimning nima ish qilishi va kim nima uchun javobgar bo’lishini belgilab beradi.

Boshqaruv san’atidan yaxshi xabardor bo’lish rahbariyatning turli xil ichki va tashqi vaziyat omillarini oldindan ko’ra bilish qobiliyatini anglatadi. Bu jarayonning asosini rejada kutilayotgan natijalarni beradigan darajada odamlar faoliyati va ishni tashkil qilish hisoblanadi. Bu esa ko’p jihatdan to’plangan ish tajribasidan tashqari, boshqaruv usullariga, asosiy vazifalarni ikkinchi darajali vazifalardan ajrata olish, jamoaning va har bir shaxsning hatti-harakatlarini baholash va rag’batlantirish qobiliyatiga bog’liq bo’ladi.

Qisqa muddat oralig’ida respublikani jahon bozoriga olib chiqish uchun umumiy ishlab chiqarish samaradorligini ko’tarish uchun boshqaruv apparatining yakuniy natijalariga qaratilganligi, bozor ehtiyojini to’laqonli qondirish kabi ishlarni bajarish lozim. Milliy iqtisodiyot tarkibini takomillashtirish , joriy iqtisodiy siyosat bo’yicha yuqorida ko’rib o’tilgan masalalarni shakllanishi bo’yicha qo’shimcha chora tadbirlarni amalaga oshirish talab etiladi. Umuman olganda mamlakatni butun dunyoga yangi texnika ishlab chiqarishi ko’rsatkichi bo’yicha dovrug’ini ko’tarish eng afzal yo’ldir. Biz yosh kadrlar esa hozirda o’z bilimlarimizni kerakli yo’nalishda joriy qilishimiz, jamiyat hayotining turli sohalari bo’yicha o’z bilimlarimizni chuqurlashtirishimiz kerak. Hozirda har bitta rivojlanayotgan mamlakat o’z iqtisodiy darajasini chet el sarmoyasini kiritish orqali oshirmoqda. Respublikaning investitsiya dasturi sifat jihatdan yangicha yondashuvlar bilan shakllantiriladi. Bu dasturni 3 yillk davrga mo’ljallab ishlab chiqarish nazarda tutilmoqdaki, u loyiha tuzilishidan to inshoot topshirilgungacha bo’lgan davrni o’z ichiga oladi. O‘zbekiston iqtisodiyotining yuqori sur’atlar bilan barqaror rivojlanishi istiqlolning dastlabki kunlaridan Prezidentimiz Islom Karimov tashabbusi bilan amalga oshirib kelinayotgan puxta o‘ylangan keng ko‘lamli islohotlar samarasidir. Barcha tarmoqlarni muvozanatli rivojlantirish, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash, mahalliylashtirish dasturining amalga oshirilishi, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning har tomonlama qo‘llab-quvvatlanishi mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan, ichki va tashqi bozorlarda xaridorgir import o‘rnini bosadigan hamda eksportbop mahsulotlar hajmini muntazam oshirish imkonini bermoqda. Ilm-fan va ishlab chiqarish o‘rtasidagi hamkorlikning mustahkamlanishi hayot sinovidan o‘tgan, zikr etilgan ijobiy jarayonni rag‘batlantiruvchi va jadallashtiruvchi mexanizmga aylandi.

1. 
   G’ulomov S.S “Tadbirkorlik va kichik biznes” o’quv qullanma. “Sharq” 2002-yil
   
2. 
   Mxmudov E.X “Korxona iqtisodiyoti” o’quv qo’llanma. “O’zbekistonyozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg’armasi nashriyoti” 2004-yil
   
3. 
   G’ulomov S.S, Alimov R,X, Saidov B.T, Xodiyev B.Yu “Mikroiqtisodiyot” Sharq. 2001-yil
   
4. 
   Sharifxo'jaev -M.: Abdullaev YO. Menejment: Darslik. -T.; O'qituvchi. 2000.
   
5. 
   Sharifxo'jaev M., Abdullaev YO. Menejment: Darslik. T.; O'qituvchi. 2001.
   

http://www.gov.uz

http://www.student.uz

http://www.ziyouz.com